W dniu 9 października br. delegacja PZD spotkała się z przedstawicielami Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT) w sprawie przygotowywanych przepisów o planowaniu przestrzennym, które mają zasadnicze znaczenie dla zabezpieczenia istnienia ROD. Na czele delegacji związkowej stał Prezes PZD Eugeniusz Kondracki, któremu towarzyszyli r. pr. Bartłomiej Piech oraz r. pr. Tomasz Terlecki z Biura Prawnego PZD, a także Mateusz Macianty – Dyrektor Biura Okręgu Śląskiego. Ze strony rządowej udział wzięli Dyrektor Departamentu Planowania Przestrzennego Michał Gil, a także jego zastępca Łukasz Marciniak.

Spotkanie odbyło z inicjatywy Ministerstwa, które chciało poznać stanowisko Związku w sprawie kontrowersyjnych przepisów z projektu rozporządzenia do nowej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przepisy te zostały opracowane przez MRiT i określają charakterystykę i profil funkcjonalny poszczególnych stref planistycznych, które będą miały fundamentalne znaczenia dla przyszłości dla ROD. Nowe przepisy przewidują bowiem, że przyszłe plany miejscowe będą musiały być zgodne z zapisami tzw. planu ogólnego, który zastąpi dotychczasowe studia zagospodarowania przestrzennego. W ramach tego planu ogólnego nastąpią generalne rozstrzygnięcia co do podziału terytorium gminy na konkretne strefy planistyczne, np. na strefę komunikacyjna, czy też strefę wielofunkcyjną z zabudową mieszkaniową.

Podczas spotkania Prezes Kondracki i Dyrektor Piech zwracali uwagę na zagrożenia wynikające z projektu rozporządzenia dla ogrodów i działkowców. Wskazali zwłaszcza, że nie przewidziano odrębnej strefy planistycznej dla ROD. I choć przedmiotowe przepisy rozporządzenia wskazują, jakie konkretne funkcje będą mogły być realizowane w poszczególnych strefach planistycznych, to z tych regulacji wynika, że ROD będą mogły być przewidziane jedynie w dwóch z trzynastu stref planistycznych, tj. strefie mieszkaniowej jednorodzinnej oraz strefie zieleni i rekreacji. W rezultacie zakwalifikowanie terenu położenia ROD do innej strefy całkowicie uniemożliwi jego ujawnienia w przyszłym planie miejscowym. Zagrożenie to jest o tyle realne, że ROD obecnie znajdują się w różnorodnym otoczeniu, które – według przyszłych przepisów – prawdopodobnie będą kwalifikowane według dominującej funkcji danego terenu, np. ROD położone przy trasach drogowych zapewne znajdą się strefie komunikacyjnej, która nie przewiduje możliwości funkcjonowania ROD w swoich granicach. W efekcie takie ROD nie będą mogły zostać przewidziane w planie miejscowym, co już stanowi formalną podstawę do jego likwidacji w przyszłości. Dlatego też przedstawiciele PZD stanowczo sprzeciwili się takim rozwiązaniom i zgłosili postulat zmiany przedmiotowych przepisów. Zaproponowali mianowicie, aby funkcja ROD była dopuszczalna w każdej z przewidywanych stref planistycznych. W ten sposób wszystkie istniejące ogrody miałyby szansę na wprowadzenie do planów miejscowych. Warto przy tym zaznaczyć, że projekt rozporządzenia dopuszcza w każdej ze stref np. zieleń naturalna.

W odpowiedzi na przedstawiony postulat, przedstawiciele MRiT uznali, że obawy wyrażone przez środowisko działkowców są przesadzone. Całkowicie przy tym zbagatelizowano argumentację Związku, usiłując ją podważyć poprzez  interpretację, która nie znajdowała pokrycia w literalnym brzmieniu przepisów, które resort sam przygotował. Jednak pomimo dalszych perswazji o konieczności zmiany rozporządzenia, urzędnicy MRiT pozostali nieugięci w swoim przekonaniu o prawidłowości tego dokumentu, który – w ich ocenie – dostatecznie zabezpiecza prawa i interesy działkowców i ROD.

W związku z powyższym każda ze stron pozostała przy swoim stanowisku. Oznacza to, że w dalszym ciągu istnieje zagrożenie wprowadzenia przepisów, które potencjalnie mogą przyczynić się do likwidacji znacznej części ROD. Dlatego na obecnym etapie sprawą najwyższej wagi jest intensyfikacja działań w celu takiej zmiany tych przepisów, aby miały na względzie słuszne interesy polskich działkowców. W tym celu konieczna jest wsparcie ze strony całego środowiska, a zwłaszcza przedstawicieli ogrodów i okręgów, inicjatywy podjętej przez Krajowy Zarząd PZD w zakresie zabezpieczenia istnienia tysięcy ROD poprzez ich uwzględnienie w obowiązujących planach zagospodarowania przestrzennego.

BIURO PRAWNE PZD

W dniu 27 września 2023 roku w Warszawie odbyła się konferencja podsumowująca projekt grantowy „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”. Z ramienia Krajowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców uczestniczyli w niej: Pani Izabela Ożegalska – Sekretarz, Pan Józef Noski – Wiceprezes i Pan Piotr Gadzikowski –  Skarbnik, Pani Maria Fojt – Przewodnicząca KKR oraz pracownicy Jednostki Krajowej.

Rozpoczynając konferencję Ryszard Zarudzki, zastępca Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa poinformował, że udało się rozdysponować całą kwotę grantu a inwestycje objęły ponad 5 tys. hektarów terenów zielonych. Z podziwem ocenił operatywność grantobiorców, której efekty możemy oglądać w całym kraju.

Głos zabrali również przedstawiciele instytucji zaangażowanych w realizację projektu grantowego. –  Gratuluję Polskiemu Związkowi Działkowców za determinację i ciężką pracę. Dostrzegliśmy potencjał drzemiący w ogrodach działkowych i wygospodarowaliśmy kwotę 50 mln zł. Wcześniej takiego programu nie realizowaliśmy. Dotarcie do tak szerokiego grona beneficjentów nie było łatwe, ale się udało – powiedział Jarosław Orliński, dyrektor Departamentu Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Natomiast Joanna Książek-Wieder, dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich w Ministerstwie Klimatu i Środowiska zwróciła uwagę na założenia przedsięwzięcia: Skupiliśmy się na poprawie jakości życia człowieka w środowisku i adaptacji do zmian klimatu. Tereny zielone w zabetonowanych miastach, szczególnie w pandemii, okazały się szczególnie cenne. Planujemy kontynuować wsparcie ROD w ramach  Programu FEnIKS 2021-202– stwierdziła.

Z kolei zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Dominik Bąk m.in. wyraził radość z powodu zainteresowania i entuzjazmu jakim cieszył się program grantowy: Działkowcy przez lata udowadniają, że ze środowiska można korzystać i działać na jego rzecz. Państwa zaangażowanie jest dla nas motywacją i inspiracją– podkreślił w swoim wystąpieniu oraz zapewniając, że Funduszu zwiększy finansowanie na potrzebną infrastrukturę w ROD.

Wystąpienia zaproszonych gości zakończyło przemówienie Sekretarz PZD Pani Izabeli Ożegalskiej. Pani Sekretarz podkreśliła, że Związek przyjął z zadowoleniem i nadzieją ofertę o rozpoczęciu programu grantowego, który umożliwił wykorzystanie środków dla dobra Rodzinnych Ogrodów Działkowych. Całościowy Beneficjent – Polski Związek Działkowców, stanął na wysokości zadania i zapewnił ogrodom merytoryczne wsparcie. Krajowy Zarząd PZD stworzył system organizacyjno-prawny, ustanowił pełnomocników, wiązł odpowiedzialność za wydatkowanie grantów na blisko 46 mln zł. Prowadził szkolenia i narady. To się sprawdziło, o czym świadczy obecność ROD na listach rankingowych, to aż 525 ROD pozostające w strukturach PZD. Otrzymały one około 45,5 mln zł. Zainteresowanie ogrodów było bardzo duże, o czym świadczy ponad 170 ROD, które pomimo złożenia prawidłowo wypełnionego wniosku o przyznanie dofinansowania i przejścia procedury kwalifikacyjnej z powodu wyczerpania środków nie otrzymały grantu.

W imieniu Krajowego Zarządu PZD podziękowała Zarządom ROD i ludziom, którzy realizowali w ROD program grantowy. Ponad 50 tysięcy społecznych działaczy Zarządów ROD włączyło się w realizację całkowicie dobrowolnie

Pani Sekretarz podkreśliła, że Polski Związek Działkowców ma świadomość jak duża odpowiedzialność ciąży na nim, za rozliczenie grantów, które realizowane były przez społeczne Zarządy ROD. Będzie to trwało 5 lat i pozwoli na kontrolę funkcjonowania efektów grantów przez ARiMR i inne instytucje. PZD bierze to pod uwagę od początku realizacji programu.

Poniżej całe wystąpienie Sekretarz PZD Pani Izabeli Ożegalskiej:

„Związek przyjął z zadowoleniem i nadzieją ofertę o rozpoczęciu programu grantowego, który umożliwił wykorzystanie środków dla dobra Rodzinnych Ogrodów Działkowych. Całościowy Beneficjent – Polski Związek Działkowców, stanął na wysokości zadania i zapewnił ogrodom merytoryczne wsparcie, zaangażowanie i pomoc poprzez stworzenie systemu organizacyjno-prawnego. To się sprawdziło, o czym świadczy obecność ROD na listach rankingowych, to aż 525 ROD pozostające w strukturach PZD. Otrzymały one około 45,5 mln zł. Zainteresowanie ogrodów było bardzo duże, o czym świadczy ponad 170 ROD, które pomimo złożenia prawidłowo wypełnionego wniosku o przyznanie dofinansowania i przejścia procedury kwalifikacyjnej z powodu wyczerpania środków nie otrzymały grantu.

Obecnie jesteśmy na końcówce realizacji programu grantowego, który zostanie rozliczony i zakończony do końca listopada.

Polski Związek Działkowców ma świadomość jak duża odpowiedzialność ciąży na nim, za rozliczenie grantów, które realizowane były przez społeczne Zarządy ROD. Będzie to trwało 5 lat i pozwoli na kontrolę funkcjonowania efektów grantów przez ARiMR i inne instytucje. PZD bierze to pod uwagę od początku realizacji programu

Związek docenia ogromne zaangażowanie Zarządów ROD. Ponad 50 tysięcy społecznych działaczy Zarządów ROD włączyło się w realizację całkowicie dobrowolnie, dlatego też Krajowy Zarząd PZD korzystając z okazji pragnie podziękować Zarządom ROD i ludziom, którzy realizowali w ROD program grantowy.

Nie byłoby tego wszystkiego bez zaangażowania wszystkich struktur Związku. Przekazujemy gorące podziękowania do działaczy w Okręgowych Zarządach i pracownikach biur. Szczególną rolę w realizacji programu spełnił Krajowy Zarząd PZD poprzez przygotowanie systemu organizacyjno-prawnego, promocję, szkolenia działaczy ogrodowych i okręgowych oraz instruktaż. Chcemy dziś podziękować również działaczom i pracownikom tych struktur za wykonaną pracę i wykazaną odpowiedzialność.

Warto wspomnieć, że struktury Krajowe i Okręgowe przeznaczyły na opracowanie, wdrożenie i zarządzenie blisko 3 mln zł ze środków budżetowych PZD. Należy przyjąć, że Zarządy ROD wydatkowały podobną kwotę.

PZD zdobył praktyczne doświadczenie w realizacji projektów unijnych, dlatego też mamy nadzieję, że resorty podejmą inicjatywę związaną z przekazywaniem środków i nadal będą wspierać Związek i przekazywać fundusze na kolejne, niezbędne inwestycje w ROD.

W imieniu Krajowego Zarządu i całego Związku pragniemy podziękować inicjatorom i realizatorom programu „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych” Panu Ministrowi Grzegorzowi Puda – Minister Funduszy i Polityki Regionalne, Pani Minister Annie Moskwa – Minister klimatu i środowiska, Panu Ministrowi Robertowi Telus – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, kierownictwu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wreszcie naszemu partnerowi kierownictwu ARiMR.”

A. Grunt-Mejer, WGG