Kwestie zatwierdzania przeniesienia praw do działki reguluje ustawa o ROD (art. 41) oraz Statut PZD (§ 78 i 79).

Zgodnie z nimi, aby umowa przeniesienia praw do działki była skuteczna musi zostać zatwierdzona przez zarząd ROD. W tym celu, nabywca lub zbywca działki muszą złożyć do zarządu ROD wniosek o zatwierdzenie przeniesienia praw do działki i załączyć oryginał umowy. Zarząd ROD ma 2 miesiące (licząc od dnia otrzymania wniosku) na zatwierdzenie przeniesienia praw do działki albo odmowę. Bezskuteczny upływ tego terminu jest jednoznaczny z zatwierdzeniem przeniesienia praw do działki.

Decyzję w przedmiocie zatwierdzenia albo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki podejmuje zarząd ROD w formie uchwały.

Oświadczenie, w przedmiocie zatwierdzenia albo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki, składa w imieniu PZD zarząd ROD działając na zasadach określonych w § 73 ust. 2 i doręcza je obu stronom umowy za pokwitowaniem lub przesyła listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Oświadczenie sporządza się w formie pisemnej, przy czym odmowa zatwierdzenia przeniesienia praw do działki jest sporządzana w formie pisemnej z uzasadnieniem pod rygorem nieważności.

Od uchwały w sprawie zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki nie przysługuje odwołanie. Zgodnie bowiem ze Statutem PZD, odwołanie od uchwał zarządu ROD przysługuje wyłącznie członkowi PZD w sprawach dotyczących jego członkostwa. Uchwała dotyczącą przeniesienia praw do działki nie jest sprawą związaną z członkostwem w PZD.

Od uchwały zarządu ROD w sprawie odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki przysługuje inny środek odwoławczy. A mianowicie, powództwo o ustalenie, że odmowa zatwierdzenia przeniesienia praw do działki jest bezpodstawna. Orzeczenie sądu o bezpodstawności odmowy zastępuje oświadczenie stowarzyszenia ogrodowego w przedmiocie zatwierdzenia.

Przepisy obowiązujące w PZD nie rozstrzygają wprost kwestii ponownego rozpoznawania wniosku o zatwierdzenie przeniesienia praw do działki. Jednakże w świetle zapisów ustawy o ROD (art. 41 ust. 3), można wyprowadzić wniosek, że zarząd ROD mimo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki, powinien rozpatrzyć ponowny wniosek o zatwierdzenie przeniesienia praw do działki dotyczący tej samej umowy przeniesienia praw do działki (aby nie nastąpiło automatyczne zatwierdzenie przeniesienia prawa do działki po upływie 2 miesięcy od dnia otrzymania tego wniosku).

MAP

Czy zwolnienie z opłaty ogrodowej, o którym mowa w § 147 ust. 4 Statutu PZD, dotyczy osoby bliskiej nabywającej działkę po żyjącym, czy po zmarłym działkowcu?

Co do zasady, każdy nowy działkowiec nabywający działkę w ROD jest zobowiązany do uiszczenia na rzecz ROD dwóch dodatkowych opłat ogrodowych, o których mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD. Istnieje jednak kilka zwolnień od ww. obowiązku, które zostały określone w § 147 ust. 4 i 5 Statutu PZD.

Jednym z nim jest zwolnienie nowego działkowca z konieczności uiszczania w roku nabycia prawa do działki podwyższonej opłaty, o której mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD (zwanej potocznie opłatą inwestycyjną), gdy działkowiec ten „nabył prawo do działki po osobie bliskiej” (§ 147 ust. 4).

W praktyce, ten przepis będzie miał zastosowanie w dwóch sytuacjach:

• nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską „sprzedającego” działkowca na podstawie umowy przeniesienia praw do działki (art. 41 ustawy o ROD), 
• nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską działkowca, po jego śmieci (art. 38 ust. 2-4 ustawy o ROD).

W ww. przypadkach chodzi o nabycie prawa do działki przez osoby bliskie, inne niż małżonek. Małżonek działkowca jest bowiem zwolniony z dwóch podwyższonych opłat pobieranych od nowego działkowca – stosownie do § 147 ust. 5 statutu PZD.

MAP

Prawo do działki w ROD co do zasady nabywa się poprzez zawarcie umowy dzierżawy działkowej oraz umowy przeniesienia prawa do działki (po jej zatwierdzeniu przez stowarzyszenie ogrodowe).

Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o ROD, stroną umowy dzierżawy działkowej może być osoba pełnoletnia. Umowa może być również zawarta z małżonkiem osoby pełnoletniej, jeżeli żąda ustanowienia prawa do działki wspólnie ze swoim współmałżonkiem. To samo dotyczy umów przeniesienia praw do działki, które zawierane są pomiędzy działkowcem, który chce przenieść swoje prawa i obowiązki wynikające z prawa do działki a pełnoletnią osobą fizyczną albo z małżeństwem.

Ustawa o ROD traktuje narzeczonych jako osoby sobie obce. Nie daje im żadnych szczególnych uprawnień, jak również nie ogranicza ich praw. Narzeczeni mogą ubiegać się o działkę w ROD, ale samodzielnie. Nie mogą zatem nabyć do niej wspólnego prawa, tak jak to ma miejsce w przypadku małżonków. Natomiast po zawarciu małżeństwa, jeden z małżonków może starać się o „dopisanie” do działki swojego współmałżonka.

MAP

Zgodnie ze Statutem PZD, zarząd ROD prowadzi sprawy ROD polegające na realizacji zadań koniecznych do zapewnienia bieżącego funkcjonowania ROD (sprawy zwykłego zarządu), a w szczególności gospodaruje i rozporządza środkami finansowymi ROD (§ 72 pkt 19 Statutu PZD). 

W zakresie ww. spraw, zarząd ROD samodzielnie reprezentuje PZD. Może samodzielnie zaciągać zobowiązania majątkowe w imieniu PZD. Do składania oświadczeń woli w imieniu PZD wymagane jest jednak współdziałanie prezesa zarządu ROD (pierwszego wiceprezesa) z innym członkiem zarządu ROD.

Dokonanie przelewu, czyli zlecenie bankowi wypłaty środków na rzecz określonej osoby stanowi czynność prawną. Zatem musi być ono zatwierdzona przez prezesa zarządu ROD i innego członka zarządu, np. skarbnika ( § 73 ust. 1 i 2 Statutu PZD), o czym również stanowi § 5 uchwały KZ PZD nr
447/2016 z dnia 28.11.2016 r. w sprawie rachunków bankowych rodzinnych ogrodów działkowych.

Reasumując, prezes zarządu ROD nie może sam robić przelewów, do ich wykonania potrzebna jest zgoda drugiej osoby, np. członka zarządu ROD lub skarbnika.

MAP

Zgodnie z ustawą o ROD, na terenie ROD może znajdować się majątek, stanowiący własność działkowca (art. 30 ust. 2) oraz majątek stanowiący własność stowarzyszenia ogrodowego, w tym PZD (art. 11 ust. 3).

W skład majątku działkowców wchodzą urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, które zostały wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca. Natomiast w skład majątku PZD wchodzi infrastruktura ogrodowa, którą stanowią budynki i budowle, ogrodzenia, aleje i drogi ogrodowe, place zabaw, świetlice, hydrofornie, sieci wodociągowe i energetyczne oraz inne urządzenia znajdujące się na terenie rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego używania przez osoby korzystające z działek oraz służące do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodzinnego ogrodu działkowego, o ile nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa (art. 2 pkt 9 ustawy o ROD).

Z powyższego wynika, że ogrodzenie (zewnętrzne) stanowi własność PZD. Oznacza to, że nikt bez zgody Związku, nie ma prawa ingerować w jego stan m.in. poprzez naruszanie lub zmienianie jego substancji, w tym budowanie w nim furtek np. w celu połączenia działki z nieruchomością sąsiednią (o czym stanowi wprost § 68 pkt 11 Regulaminu ROD).

Prawo własności PZD w zakresie infrastruktury ogrodowej (w tym ogrodzenia) korzysta z ochrony prawnej przewidzianej m.in. w kodeksie cywilnym, jak również w regulaminie ROD. Oznacza to, że w przypadku wykonania furtki w ogrodzeniu zewnętrznym ROD, zarząd ROD ma prawo wezwać działkowca do przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaniechania naruszeń, a w razie potrzeby dochodzić ww. roszczeń na drodze postępowania sądowego (art. 222 § 2 k.c.). Ma również prawo wypowiedzieć takiemu działkowcowi umowę dzierżawy działkowej, gdy mimo pisemnego upomnienia będzie nadal korzystał z działki w sposób sprzeczny z regulaminem ROD (§ 68 pkt 11) lub niszczył infrastrukturę ogrodową, do której zalicza się ww. ogrodzenie (art. 36 ust. 3 pkt 1 ustawy o ROD).

Zasady rozliczania energii elektrycznej w ROD normuje uchwała Krajowego Zarządu PZD (ówczesnego Prezydium KR PZD) nr 285/2015 z dnia 5.11.2015 r. w sprawie zasad korzystania z energii elektrycznej w ROD oraz Regulamin ROD (§ 78).

Zgodnie z nimi, rozliczanie energii elektrycznej zużytej przez działkowca następuje wg ceny 1 kWh wynikającej z faktury wystawionej przez zewnętrznego dostawcę energii za dany okres rozliczeniowy.

Opłaty wnoszone przez działkowców z tytułu korzystania z energii elektrycznej na działce ustalane są na podstawie wskazań indywidualnych podliczników, w które powinna być zaopatrzona każda działka w ROD podłączona do sieci energetycznej. W przypadku, gdy podlicznik znajduje się na terenie działki lub w altanie, działkowiec jest obowiązany osobie upoważnionej przez zarząd ROD umożliwić wejście na teren działki, celem dokonania odczytu licznika.

Podliczniki powinny być zaplombowane oraz zaopatrzone w atest wymagany powszechnie obowiązującymi przepisami. W przypadku licznika niespełniającego tych wymogów, podlicznik powinien być niezwłocznie wymieniony przez działkowca na spełniający powyższe kryteria. W przeciwnym razie, działkowiec może narazić się na zarzut pobierania energii elektrycznej niezgodnie ze wskazaniami licznika. Natomiast stwierdzenie nielegalnego poboru energii elektrycznej stanowi podstawę do odłączenia energii od działki, zastosowanie sankcji ustawowych (wypowiedzenia umowy dzierżawy działkowej) oraz dochodzenie od działkowca naprawienia szkody wyrządzonej ogrodowi poprzez zapłatę za zużytą poza opomiarowaniem energię elektryczną.

Korzystanie z energii elektrycznej przez działkowca może odbywać się wyłącznie na zasadach uchwalonych przez walne zebranie ROD i zgodnych z obowiązującymi w PZD. Uchwała WZ w tej sprawie powinna określać m.in. szczegółowe zasady podłączenia działek do sieci energetycznej i korzystania z sieci przez działkowców oraz zasady rozliczania zużycia energii elektrycznej dotyczącej działek, w tym terminy dokonywania odczytów, rozliczeń i płatności. Natomiast określenie zasad, na jakich będzie dokonywany odczyt podliczników należy do zarządu ROD.

Działkowiec, którego działka została podłączona do sieci energetycznej zobowiązany jest do uiszczania opłaty za prąd w terminach określonych przez walne zebranie. W przypadku niedokonania płatności w terminie, zarząd ROD ma prawo do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie. Opóźnienie z uiszczeniem opłaty z tytułu zużytej energii może stanowić również podstawę do zablokowania dostaw energii przez zarząd ROD. Długość opóźnienia stanowiącego przesłankę do odcięcia dostaw powinna wynikać z ww. uchwały walnego zebrania. O zamiarze odcięcia energii elektrycznej z tytułu nieopłacenia należności za jej zużycie, zarząd ROD winien powiadomić działkowca na piśmie.

MAP