Co do zasady dane osobowe działkowców, w tym członków PZD powinny być przetwarzane w ogrodzie przez członków organów oraz osoby zatrudnione w ROD. Niekiedy może jednak zdarzyć się sytuacja, że dane będą musiały zostać przekazane na zewnątrz, np. do biura rachunkowego, któremu zlecono obsługę księgową ROD.

Wówczas, zarząd ROD winien podpisać z takim podmiotem umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych (wzór dostępny w Przewodniku „RODO w ROD”, który otrzymały wszystkie zarządy ROD). Umowa taka powinna zostać podpisana, niezależnie od umowy podstawowej tj. zlecającej ww. podmiotowi prowadzenie obsługi finansowej ROD.

Zgodnie z wzorem umowy przetwarzania danych osobowych obowiązującym w PZD, może ona zostać rozwiązana w następujących przypadkach:

a)za wypowiedzeniem – w przypadkach przewidzianych w umowie podstawowej oraz tylko wraz z tą umową,

b) za wypowiedzeniem przez PZD wraz z umową podstawową ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy

• organy administracji państwowej, organy ścigania lub sądy stwierdzą, że podmiot zewnętrzny (przetwarzający dane) naruszył zasady przetwarzania danych osobowych w wyniku kontroli,
• podmiot zewnętrzny (przetwarzający dane)  w sposób uporczywy lub rażący nie będzie wykonywał obowiązków wynikających z niniejszej umowy.

Umowa powierzenia danych osobowych może również wygasnąć. Wygaśnie ona m.in. w przypadku wygaśnięcia umowy podstawowej, na skutek jej zrealizowania (zakończenia okresu, na jaki została zawarta). Wygaśnięcie nastąpi automatycznie. Jednakże z ostrożności, w ww. przypadku umowę powierzenia warto wypowiedzieć, ze skutkiem natychmiastowym – stosownie do art. 365 (1) k.c.

Kwestie zatwierdzania przeniesienia praw do działki reguluje ustawa o ROD (art. 41) oraz Statut PZD (§ 78 i 79).

Zgodnie z nimi, aby umowa przeniesienia praw do działki była skuteczna musi zostać zatwierdzona przez zarząd ROD. W tym celu, nabywca lub zbywca działki muszą złożyć do zarządu ROD wniosek o zatwierdzenie przeniesienia praw do działki i załączyć oryginał umowy. Zarząd ROD ma 2 miesiące (licząc od dnia otrzymania wniosku) na zatwierdzenie przeniesienia praw do działki albo odmowę. Bezskuteczny upływ tego terminu jest jednoznaczny z zatwierdzeniem przeniesienia praw do działki.

Decyzję w przedmiocie zatwierdzenia albo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki podejmuje zarząd ROD w formie uchwały.

Oświadczenie, w przedmiocie zatwierdzenia albo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki, składa w imieniu PZD zarząd ROD działając na zasadach określonych w § 73 ust. 2 i doręcza je obu stronom umowy za pokwitowaniem lub przesyła listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Oświadczenie sporządza się w formie pisemnej, przy czym odmowa zatwierdzenia przeniesienia praw do działki jest sporządzana w formie pisemnej z uzasadnieniem pod rygorem nieważności.

Od uchwały w sprawie zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki nie przysługuje odwołanie. Zgodnie bowiem ze Statutem PZD, odwołanie od uchwał zarządu ROD przysługuje wyłącznie członkowi PZD w sprawach dotyczących jego członkostwa. Uchwała dotyczącą przeniesienia praw do działki nie jest sprawą związaną z członkostwem w PZD.

Od uchwały zarządu ROD w sprawie odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki przysługuje inny środek odwoławczy. A mianowicie, powództwo o ustalenie, że odmowa zatwierdzenia przeniesienia praw do działki jest bezpodstawna. Orzeczenie sądu o bezpodstawności odmowy zastępuje oświadczenie stowarzyszenia ogrodowego w przedmiocie zatwierdzenia.

Przepisy obowiązujące w PZD nie rozstrzygają wprost kwestii ponownego rozpoznawania wniosku o zatwierdzenie przeniesienia praw do działki. Jednakże w świetle zapisów ustawy o ROD (art. 41 ust. 3), można wyprowadzić wniosek, że zarząd ROD mimo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki, powinien rozpatrzyć ponowny wniosek o zatwierdzenie przeniesienia praw do działki dotyczący tej samej umowy przeniesienia praw do działki (aby nie nastąpiło automatyczne zatwierdzenie przeniesienia prawa do działki po upływie 2 miesięcy od dnia otrzymania tego wniosku).

MAP

Czy zwolnienie z opłaty ogrodowej, o którym mowa w § 147 ust. 4 Statutu PZD, dotyczy osoby bliskiej nabywającej działkę po żyjącym, czy po zmarłym działkowcu?

Co do zasady, każdy nowy działkowiec nabywający działkę w ROD jest zobowiązany do uiszczenia na rzecz ROD dwóch dodatkowych opłat ogrodowych, o których mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD. Istnieje jednak kilka zwolnień od ww. obowiązku, które zostały określone w § 147 ust. 4 i 5 Statutu PZD.

Jednym z nim jest zwolnienie nowego działkowca z konieczności uiszczania w roku nabycia prawa do działki podwyższonej opłaty, o której mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD (zwanej potocznie opłatą inwestycyjną), gdy działkowiec ten „nabył prawo do działki po osobie bliskiej” (§ 147 ust. 4).

W praktyce, ten przepis będzie miał zastosowanie w dwóch sytuacjach:

• nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską „sprzedającego” działkowca na podstawie umowy przeniesienia praw do działki (art. 41 ustawy o ROD), 
• nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską działkowca, po jego śmieci (art. 38 ust. 2-4 ustawy o ROD).

W ww. przypadkach chodzi o nabycie prawa do działki przez osoby bliskie, inne niż małżonek. Małżonek działkowca jest bowiem zwolniony z dwóch podwyższonych opłat pobieranych od nowego działkowca – stosownie do § 147 ust. 5 statutu PZD.

MAP

Prawo do działki w ROD co do zasady nabywa się poprzez zawarcie umowy dzierżawy działkowej oraz umowy przeniesienia prawa do działki (po jej zatwierdzeniu przez stowarzyszenie ogrodowe).

Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o ROD, stroną umowy dzierżawy działkowej może być osoba pełnoletnia. Umowa może być również zawarta z małżonkiem osoby pełnoletniej, jeżeli żąda ustanowienia prawa do działki wspólnie ze swoim współmałżonkiem. To samo dotyczy umów przeniesienia praw do działki, które zawierane są pomiędzy działkowcem, który chce przenieść swoje prawa i obowiązki wynikające z prawa do działki a pełnoletnią osobą fizyczną albo z małżeństwem.

Ustawa o ROD traktuje narzeczonych jako osoby sobie obce. Nie daje im żadnych szczególnych uprawnień, jak również nie ogranicza ich praw. Narzeczeni mogą ubiegać się o działkę w ROD, ale samodzielnie. Nie mogą zatem nabyć do niej wspólnego prawa, tak jak to ma miejsce w przypadku małżonków. Natomiast po zawarciu małżeństwa, jeden z małżonków może starać się o „dopisanie” do działki swojego współmałżonka.

MAP

Zgodnie ze Statutem PZD, zarząd ROD prowadzi sprawy ROD polegające na realizacji zadań koniecznych do zapewnienia bieżącego funkcjonowania ROD (sprawy zwykłego zarządu), a w szczególności gospodaruje i rozporządza środkami finansowymi ROD (§ 72 pkt 19 Statutu PZD). 

W zakresie ww. spraw, zarząd ROD samodzielnie reprezentuje PZD. Może samodzielnie zaciągać zobowiązania majątkowe w imieniu PZD. Do składania oświadczeń woli w imieniu PZD wymagane jest jednak współdziałanie prezesa zarządu ROD (pierwszego wiceprezesa) z innym członkiem zarządu ROD.

Dokonanie przelewu, czyli zlecenie bankowi wypłaty środków na rzecz określonej osoby stanowi czynność prawną. Zatem musi być ono zatwierdzona przez prezesa zarządu ROD i innego członka zarządu, np. skarbnika ( § 73 ust. 1 i 2 Statutu PZD), o czym również stanowi § 5 uchwały KZ PZD nr
447/2016 z dnia 28.11.2016 r. w sprawie rachunków bankowych rodzinnych ogrodów działkowych.

Reasumując, prezes zarządu ROD nie może sam robić przelewów, do ich wykonania potrzebna jest zgoda drugiej osoby, np. członka zarządu ROD lub skarbnika.

MAP

Zgodnie z ustawą o ROD, na terenie ROD może znajdować się majątek, stanowiący własność działkowca (art. 30 ust. 2) oraz majątek stanowiący własność stowarzyszenia ogrodowego, w tym PZD (art. 11 ust. 3).

W skład majątku działkowców wchodzą urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, które zostały wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca. Natomiast w skład majątku PZD wchodzi infrastruktura ogrodowa, którą stanowią budynki i budowle, ogrodzenia, aleje i drogi ogrodowe, place zabaw, świetlice, hydrofornie, sieci wodociągowe i energetyczne oraz inne urządzenia znajdujące się na terenie rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego używania przez osoby korzystające z działek oraz służące do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodzinnego ogrodu działkowego, o ile nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa (art. 2 pkt 9 ustawy o ROD).

Z powyższego wynika, że ogrodzenie (zewnętrzne) stanowi własność PZD. Oznacza to, że nikt bez zgody Związku, nie ma prawa ingerować w jego stan m.in. poprzez naruszanie lub zmienianie jego substancji, w tym budowanie w nim furtek np. w celu połączenia działki z nieruchomością sąsiednią (o czym stanowi wprost § 68 pkt 11 Regulaminu ROD).

Prawo własności PZD w zakresie infrastruktury ogrodowej (w tym ogrodzenia) korzysta z ochrony prawnej przewidzianej m.in. w kodeksie cywilnym, jak również w regulaminie ROD. Oznacza to, że w przypadku wykonania furtki w ogrodzeniu zewnętrznym ROD, zarząd ROD ma prawo wezwać działkowca do przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaniechania naruszeń, a w razie potrzeby dochodzić ww. roszczeń na drodze postępowania sądowego (art. 222 § 2 k.c.). Ma również prawo wypowiedzieć takiemu działkowcowi umowę dzierżawy działkowej, gdy mimo pisemnego upomnienia będzie nadal korzystał z działki w sposób sprzeczny z regulaminem ROD (§ 68 pkt 11) lub niszczył infrastrukturę ogrodową, do której zalicza się ww. ogrodzenie (art. 36 ust. 3 pkt 1 ustawy o ROD).