Miłośnicy ptaków i dzikiej przyrody mogą na Podzamczu obserwować spore grupy wyjątkowo urodziwych ptasich przybyszów z dalekiej Północy.

Jak mówi Krzysztof Żarkowski, znany naszym Czytelnikom przyrodnik i miłośnik ptaków, nie można tego uznać za „nalot” jemiołuszek, choć takie zjawiska też miewają miejsce co kilka, czy kilkanaście lat.

– Te ptaki nie mają u nas lęgów, przylatują z północy, żeby tu przezimować. Rok temu było ich niewiele, a teraz sytuacja jest inna. Pamiętam sytuacje sprzed 10 lat, kiedy linie energetyczne w okolicach Tesco na Podzamczu były oblegane przez tysiące jemiołuszek, które chętnie żerowały na głogach i dzikich różach rosnących na nasypie kolejowym. W tym roku raczej tak nie będzie, bo przylot jemiołuszek zaczyna się w listopadzie. Faza dolotu ptaków dotarła do nas dopiero teraz, przez Pomorze i Lubuskie. Teraz na ogródkach działkowych w rejonie osiedla można zobaczyć grupki liczące od kilku do kilkudziesięciu ptaków. Dwie widziałem wczoraj – wyjaśnia Krzysztof Żarkowski.

Jak dodaje przyrodnik, ptaki były dosyć nerwowe, zapewne niepokoił je jakiś drapieżca, może krogulec. Kiedy mają spokój, chętnie żerują na wszystkich rodzajach jagód i leżących jeszcze gdzieniegdzie lub wiszących na drzewach owoców. Jemiołuszki na krzaku czerwonej dzikiej róży to piękny zimowy temat fotograficzny, zwłaszcza kiedy towarzyszy temu szadź czy śnieg. Uwielbiają też jarzębinę, więc chętnie zatrzymywały się w ubiegłych latach przy ul. Głównej, i w innych miejscach, gdzie ją mogły zastać, na Podzamczu również. Zgodnie ze swoją nazwą bardzo lubią też jemiołę, której zresztą pomagają się rozmnażać tam, gdzie ona występuje, bo u nas to rzadkość.

– Można skierować prośbę do ogrodników miejskich, żeby sadzili w miastach jarząby, które są nieduże, zdobią, są odporne na zanieczyszczenia, niewymagające i urosną nawet na hałdach, a zimą pomagają przetrwać ptakom. Jarzębinę chętnie jedzą także kosy i kwiczoły, jest ona naturalnym karmnikiem. Jemiołuszki pozostaną u nas do maja, kiedy odlecą na północ – mówi Krzysztof Żarkowski.

Jemiołuszki też zdobią. Są kolorowe, z malowniczym czubkiem na głowie, odzywają się wydając charakterystyczne trele. Przylatują z dzikiej tundry, więc nie boją się ludzi i do takiego stadka na dzikiej róży czy głogu można podejść nawet dość blisko. Co ciekawe, u siebie w domu jemiołuszki jedzą… komary i inne owady, nimi żywią swoje potomstwo, a u nas zimą przestawiają się na fruitarianizm.

– Jemiołuszki i gile przypominają mi dawny elementarz szkolny, w którym dzieci otrzymywał zadanie: „trzy jemiołuszki i dwa gile, ile to razem będzie ptaków?” Jedne i drugie były tak charakterystyczne dla naszej zimy, że dzieci mogły je łatwo skojarzyć. Jemiołuszki są miłym zimowym akcentem, nie robią żadnej szkody człowiekowi – mówi przyrodnik.

I wydaje się, że w tym roku szans, żeby je obserwować, będzie więcej – były już sygnały o ich pojawieniu się i w Boguszowie-Gorcach, i w Świebodzicach. Jak mówi Krzysztof Żarkowski, można odnotowywać ich pojawienie się i wraz ze zdjęciami wysyłać na jego profil LoveBirds lub do nas. Zatem w zimie w ptasim świecie też się sporo dzieje. A czy pojawienie się jemiołuszek zwiastuje nadejście śniegu i mrozu? Zobaczymy…

Żródło: walbrzych.dlawas.info

Na działce powstaje ogromna ilość masy organicznej, która zamiast trafić do śmietnika, może zostać odpowiednio zagospodarowana. Zrównoważona gospodarka odpadami, pochodzącymi z działki, to jeden z elementów troski o przyrodę. Według założeń permakultury, biodegradowalne odpady to nic innego jak potencjał, z którego można nadal czerpać. Inspirowanie się naturą i stosowanie jej zasad, pozwala przywrócić naturalnemu środowisku jego pierwotną równowagę.

Palenie to nie metoda. Bezmyślne niszczenie bogactwa materii organicznej to nieoceniona strata dla środowiska przyrodniczego. Rozpalanie ognisk powoduje degradację gleby – całkowicie niszczy życie mikrobiologiczne oraz cenne związki i połączenia organiczno-mineralne, które są odpowiedzialne za żyzność gleby. To dzięki próchnicy powstaje struktura gruzełkowata, gwarantująca odpowiednie warunki powietrzno-wodne gleby. Ponadto, spalanie części roślin pochodzących z działki, zwłaszcza na terenach miejskich, jest przyczyną zadymiania i jest niezgodne z miejscowymi przepisami oraz Regulaminem ROD (§68 pkt 5).

Kompost. Zgodnie z §42 Regulaminu ROD, działka musi być wyposażona w kompostownik, a każdy działkowiec ma obowiązek kompostowania odpadów pochodzenia organicznego. W kompostowniku, w procesie przemian mikrobiologicznych z materii organicznej powstaje pełnowartościowy nawóz.  Należy pamiętać, że wszystkie rośliny uprawiane na działce czerpią składniki pokarmowe z gleby. Cała materia organiczna powstała na terenie ogrodu, podczas wzrostu „zabiera” część związków mineralnych, zubożając tym samym środowisko glebowe. Kompostując materiały pozyskane z resztek pożniwnych i innych części roślin oraz stosując nawożenie kompostem, umożliwiamy częściową rekompensatę pobranych z gleby składników. Poza tym wyrzucenie resztek organicznych jest zwykłym marnotrawstwem, a ich spalanie, jak już wspomniano, jest niezgodne z prawem.

Na kompost można przeznaczyć pochodzące z działki części roślin  tj. skoszoną trawę, chwasty, resztki pożniwne, gałęzie po cięciu drzew oraz odpadki kuchenne np. fusy z kawy, herbaty, skorupki jajek, obierki uprawianych w naszym klimacie owoców i warzyw. Materiał układa się warstwowo i przesypuje co 30 cm ziemią, z dużą zawartością części ilastych lub ziemią kompostową. Dobrym rozwiązaniem są też startery do kompostu zawierające szczepy bakterii i grzybów odpowiedzialnych za rozkład materii organicznej. Preparaty stosuje się w formie roztworu lub przesypując poszczególne warstwy kompostu. Drugi sposób wymaga podlania materiału.

Wermikompost. Dużą popularność ze względu na właściwości próchnico-twórcze ma tzw. kompost koprolitowy (wermikompost), który powstaje przy udziale dżdżownic. Te bezkręgowce najczęściej „przerabiają” całość substratu w którym żyją. Ze względu na swoje upodobanie do materii organicznej i utrzymującej się wilgotności środowiska, chętnie zasiedlają kompostowniki.  Spośród naszych rodzimych gatunków, których na terenie naszego kraju występuje ponad 20, coraz większą popularnością cieszą się tzw. dżdżownice kalifornijskie Eissenia foetida, hodowane ze względu na dużą zdolność przetwarzania materii organicznej. Charakteryzuje je większa zdolność rozrodcza oraz długość życia, która w optymalnych warunkach może osiągnąć nawet kilkanaście lat.Do kompostu można wprowadzić kupioną populację dżdżownic hodowlanych lub zwabić zasiedlające glebę gatunki np. przekopując z glebą przefermentowany obornik koński lub bydlęcy. Kompostowanie jest wyrazem troski o Ziemię oraz umiejętności wykorzystania nadwyżek produkowanej w ogrodach biomasy.

Ściółkowanie to inny sposób wykorzystania materii pochodzącej z działki, szczególnie przydatny dla posiadaczy drzewek owocowych wymagających intensywnej pielęgnacji. Na rabatach kwiatowych oraz wokół drzew i krzewów uprawianych na działce rozkłada się korę sosnową, zrębki lub przekompostowane trociny drzewne.  Aby ściółki mogły spełniać swoją rolę, grubość materiału nie powinna być mniejsza niż 10 cm. Dlatego należy je systematycznie uzupełnić, zwłaszcza wokół roślin wrażliwych na mróz. Rozkładanie ściółki wpływa korzystnie na utrzymanie prawidłowej wilgotności gleby, poprawia jej strukturę, warunki termiczne oraz ogranicza występowanie chwastów.

Ważnym etapem pozyskania materiałów ściółkujących jest zrębkowanie gałęzi i drewna pozostałego po cięciu i prześwietlaniu drzew. Przy użyciu rębaka lub rozdrabniacza do gałęzi, można zagospodarować te odpady z korzyścią dla gleby i środowiska. W zależności od wielkości zrębków, zmienia się sposób ich wykorzystania. Najdrobniejsze części przeznacza się na kompost, większe można rozłożyć jako ściółkę, a najgrubsze kawałki drewna nadadzą się do konstrukcji podwyższonych grządek (jako warstwa drenująca).

dr inz.  Anna Ewa Michowska, PZD Okręg w Lublinie

Ostatnie zdarzenia w kraju i na świecie, wywołują duży niepokój. Konieczność ograniczenia przemieszczania się i zalecenia aby pozostać w domach to aktualnie najlepszy sposób na powstrzymanie rozprzestrzeniania się  choroby. Niech to nie będzie czas zmarnowany.

Niebawem wrócimy do naszych ogrodów z szumiącą już na parapetach rozsadą i nasionami, coraz mocniej utwierdzeni w przekonaniu, jak cenne jest posiadanie własnych plonów.

Już teraz wato przygotować dobry plan

na ogród pełen ekologicznych warzyw.

Najważniejsze zasady dobrze zaplanowanej uprawy

1. Nie wolno uprawiać po sobie roślin spokrewnionych – należących do tego samego gatunku ani rodziny np. po rzodkiewce nie sadzi się kalarepy lub brokułu oraz nie łączy poplonów z rzepaku i gorczycy z warzywami z rodziny kapustowatych. Powodem takich zaleceń jest rozprzestrzenianie się kiły kapusty atakującej wszystkie gatunki należące do tej rodziny roślin. Z powodu nagromadzenia agrofagów niszczących bakterie brodawkowe żyjące w symbiozie rodziną bobowatych należy nie częściej niż co 4 lata powtarzać uprawy roślin strączkowych (zgłasza grochu). Ze względu na nicienie mątwika burakowego, należy zachować czteroletni odstęp przed powrotem na to samo stanowisko buraka ćwikłowego.
2. Rośliny o płytkim systemie korzeniowym należy uprawiać na przemian z roślinami korzeniącymi się głęboko. Następstwo roślin o podobnej budowie systemu korzeniowego prowadzi do jednostronnego zubożenia gleby ze składników pokarmowych tych samych warstw gleby. Stąd najpierw sadzi się rośliny o głębokich korzeniach (burak ćwikłowy, kapusta, marchew), a następnie płytko korzeniące się gatunki (cebula, sałata, szpinak), tworząc dla nich tym samym naturalny drenaż.
3. 3.     Rośliny okrywające glebę powinno się uprawiać przed gatunkami wrażliwymi na zachwaszczenie. Przykładowe rośliny cieniujące to: dynia, cukinia, ogórek, kapusta, a wrażliwe na zachwaszczenie są cebula z siewu, marchew i pietruszka.

W uprawie roślin tym samym zagonie, w zależności od gatunku, należy zachować minimalny odstęp czasu zgodny z poniższą tabelą.

Naturalną, biologiczną formą ochrony upraw jest łączenie nasadzeń gatunków, które wzajemnie chronią się przed szkodnikami. Przykładem jest  cebula i marchew, którym olejki lotne na przemian odstraszają śmietkę cebulankę oraz połyśnicę marchwiankę. Pomiędzy grządkami roślin warzywnych warto stosować też wsiewki ziół (tj. koper, szałwia, bazylia, tymianek, rozmaryn, bylica), których zapach odstrasza niektóre szkodniki i gryzonie. Podobne właściwości, ale w stosunku do bakterii i grzybów mają związki lotne zawarte w czosnku i cebuli. Warzywa te posadzone pomiędzy truskawkami zapobiegają szarej pleśni.

Zestawienie gatunków dla upraw współrzędnych

Uprawa roślin ogrodniczych, szczególnie na niewielkim areale, wymaga systematycznej rotacji gatunków. Zmianowanie roślin pozwala ograniczyć zjawisko zmęczenia gleby. Dobrze zaplanowane następstwo roślin po sobie pozwala na uzyskanie zdrowych, wysokich i dobrej jakości plonów oraz ułatwia utrzymanie dobrej kultury i żyzności gleby.

dr inż. Anna Ewa Michowska, Okręg w Lublinie

Kwiecień, to idealny moment na pielęgnację naszego trawnika. Prawidłowa pielęgnacja na długo zapewni trawnikowi dobry wygląd. Podstawowe zabiegi to koszenie, nawożenie oraz nawadnianie. Raz do roku warto wykonać wertykulację (podłużne nacięcia powierzchni murawy) i aeracje (napowietrzanie gleby). Nie zapominajmy o walce z chwastami, grzybami i szkodnikami.

Pielęgnację należy rozpocząć od skoszenia trawy. Wiosną na każdym trawniku warto przeprowadzić wertykulację. Zabieg ten rozluźnia strukturę gleby, jak również usuwa nierozłożone resztki organiczne. Czynność tę można przeprowadzić wertykulatorem mechanicznym lub specjalnymi grabiami. Ostrza wertykulatora rozerwą rozłogi, poderwą chwasty, dzięki czemu ich korzenie szybciej przeschną, a co za tym idzie- zginą. Po wertykulacji trawnik należy dokładnie wygrabić.

Aeracja ma na celu napowietrzenie oraz rozluźnienie gleby, jak również pobudzenie do wzrostu i zwiększenie masy korzeniowej murawy. Napowietrzanie można wykonać przy pomocy wideł, nakładek na buty z kolcami, bądź specjalistycznych narzędzi ogrodowych.

Trawnik strzyc, dopiero gdy jest potrzeba. Zbyt częste i niskie koszenie negatywnie wpływa na regenerację trawy i jej krzewienie. W okresie suszy trawnik przycinać wyżej, aby ograniczyć parowanie. Nie pozostawiać skoszonych odpadów na trawniku, ponieważ sprzyja to rozwojowi pleśni i chorób.

Na glebach piaszczystych i słabo utrzymujących wilgoć, w upalne lata trawnik należy nawadniać.

Pod drzewami i krzewami zastosować misy (teren zlokalizowany bezpośrednio pod rośliną) np. w kształcie koła. Pozwolą one zabezpieczyć płytki system korzeniowy oraz pień przed uszkodzeniem mechanicznym. Obszar ten pozostawić wolny od roślinności, co zlikwiduje problem konkurencji o wodę i składniki pokarmowe między roślinami.

AP