Nowy sąsiad działkowy planuje postawić ogrodzenie ażurowe swojej działki rodzinnej, które będzie przebiegać bezpośrednio na granicy działki rodzinnej. Do tej pory obydwie działki rodzinne nie były przedzielone ogrodzeniem. W związku z powyższym sąsiad zwrócił się o dofinansowanie połowy kosztów posadowienia ogrodzenia. Czy sąsiad ma prawo domagać się współudziału w kosztach wykonania ogrodzenia?
Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2176 z późn. zm.) działkowiec ma prawo zagospodarować działkę i wyposażyć ją w odpowiednie obiekty i urządzenia zgodnie z przepisami ustawy oraz regulaminem. Stosownie do zapisów § 51 ust. 1 i § 52 ust.1 regulaminu ROD (uchwalonego przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców w dniu 01.10.2015 r. ze zmianami wprowadzonymi w dniu 28.06.2018 r.) ogrodzenie działki nie może przekraczać wysokości 1m i powinno być ażurowe. Na granicy działek, za pisemną zgodą użytkownika sąsiedniej działki, można zakładać żywopłoty.
Przepisy ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, jak również przepisy wewnętrzne PZD nie regulują kwestii kosztów posadowienia ogrodzenia na granicy działek rodzinnych.
Zagadnienie kosztów rozgraniczenia oraz utrzymania urządzeń rozgraniczających (np. mury, płoty, miedze, rowy) zostało uregulowane w kodeksie cywilnym. Według art. 152 i art. 154 § 1 i 2 kodeksu cywilnego właściciele gruntów sąsiadujących obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych; koszty rozgraniczenia oraz koszty urządzenia i utrzymywania stałych znaków granicznych ponoszą po połowie. Domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy. Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania.
Powyższe przepisy nakładają na korzystających z urządzeń znajdujących się na granicy obowiązek wspólnego ponoszenia kosztów ich utrzymania (np. koszty bieżących napraw i konserwacji postawionego ogrodzenia). Obowiązek ten nie obejmuje natomiast kosztów wybudowania nowego urządzenia. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 stycznia 2002 r., III CZP 75/01, LEX nr 50047 „przewidziany w art. 154 § 2 k.c. obowiązek ponoszenia kosztów urządzeń znajdujących się na granicy gruntów sąsiadujących nie obejmuje kosztów wybudowania nowego urządzenia”.
Brak jest przepisów, które nakładałyby na działkowców obowiązek wybudowania płotu, muru lub innego ogrodzenia rozgraniczającego działki rodzinne. Brak jest również w przepisach regulacji stanowiącej obowiązek zwrotu kosztów posadowienia ogrodzenia. Zatem sąsiad nie ma prawa domagać się współudziału w kosztach wykonania ogrodzenia działki rodzinnej. Koszt posadowienia urządzeń stanowiących fizyczną barierę odgradzającą działkę rodzinną stanowi wydatek działkowca, który poniósł koszty budowy.
Radca Prawny Robert Żychliński