Kwestia wjazdu osobowymi pojazdami mechanicznymi na teren ROD została uregulowana w przepisach wewnętrznych PZD, tj. w regulaminie ROD, rozdział VII – przepisy porządkowe. Podstawową zasadą jest zakaz wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ROD. Zgodnie z § 68 pkt 6 i 7 regulaminu ROD działkowcom i innym osobom przebywającym na terenie ROD zabrania się wjazdu na teren ROD osobowymi pojazdami mechanicznymi bez zgody walnego zebrania ROD oraz parkowania na terenie ROD poza wyznaczonymi do tego celu miejscami postojowymi, wszelkich pojazdów mechanicznych bez zgody walnego zebrania ROD.
Jak wynika z powyższych przepisów ogólnie obowiązującą w PZD zasadą jest zakaz wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ogrodu. Koresponduje z nią zakaz parkowania pojazdów na terenie ROD, poza wyznaczonymi w tym celu miejscami postojowymi. Wprawdzie walne zebranie ROD może wyrazić zgodę na wjazd pojazdów mechanicznych i ich parkowanie na ternie ROD, to należy podkreślić, że taka sytuacja powinna mieć mieć miejsce jedynie w wyjątkowych wypadkach i szczegółowo określać zasady poruszania się pojazdów mechanicznych po terenie ROD. Aleje ogrodowe mają charakter wewnętrznych ciągów komunikacyjnych przeznaczonych przede wszystkim do przemieszczania się osób, a nie pojazdów mechanicznych. Aleje ogrodowe zazwyczaj są porośnięte trawą bądź też wysypane żwirem, a intensywny ruch samochodowy niewątpliwie spowoduje ich zniszczenie, co będzie się z kolei wiązało z ponoszeniem często znacznych kosztów naprawy alejek. Wjazd pojazdów mechanicznych na teren ogrodu może stanowić zagrożenie bezpieczeństwa osób przebywających na terenie ROD i poruszających się ciągami komunikacyjnymi pieszo, w tym w szczególności dzieci, stanowić naruszenie spokojnego wypoczynku osób posiadających działki w pobliżu bram wjazdowych na teren ogrodu, a także doprowadzić do znacznego wzrostu kosztów utrzymania infrastruktury drogowej w ROD w odpowiednim stanie.
Należy zauważyć, że regulamin ROD przewiduje wyjątki od zakazu wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ogrodów działkowych. Stosownie do § 69 regulaminu ROD dopuszcza się wjazd na teren ROD pojazdów mechanicznych dowożących do działki nawozy, materiały budowlane itp. na zasadach określonych przez zarząd ROD. Zasady te mogą określać w szczególności trasy dojazdu, maksymalną łączną masę pojazdu wraz z ładunkiem, itp. Zatem możliwy jest wjazd na teren ogrodu pojazdów, które dowożą do działki nawozy, materiały budowlane itp. Zasady wjazdu pojazdów w takich przypadkach powinien określić zarząd ROD, uwzględniając istniejącą w ogrodzie infrastrukturę drogową i jej stan, np. określić trasy dojazdu, maksymalną masę pojazdu wraz z ładunkiem.
Kolejny wyjątek od zasady zakazu wjazdu pojazdów mechanicznych na teren ROD przewidziany został w § 70 Regulaminu ROD. Osoba niepełnosprawna ma prawo wjazdu na teren ROD pojazdem mechanicznym, którym dojeżdża do działki. Prawo wjazdu ma także pojazd dowożący tę osobę do działki. Z kolei § 70 ust. 4 Regulaminu ROD jako osobę niepełnosprawną uznaje osobę, która na skutek stwierdzonej urzędowo niepełnosprawności ma trudności z samodzielnym poruszaniem się. Zapis ten należy rozumieć szeroko. Uprawnienie dotyczące wjazdu na teren ROD przysługuje wszystkim osobom niepełnosprawnym posiadającym jakikolwiek problem z samodzielnym poruszaniem się. Jednocześnie zarząd ROD powinien respektować orzeczenia o niepełnosprawności. Ponadto zgodnie z § 70 ust. 2 regulaminu ROD osoba niepełnosprawna ma prawo parkowania swojego pojazdu na terenie działki, jeżeli wyposaży ją w odpowiednie miejsce postojowe (zatoczkę). W związku z powyższym, jeżeli osoba niepełnosprawna, która będzie dojeżdżać pojazdem mechanicznym do swojej działki, z powodu nieposiadania na niej odpowiedniego miejsca parkingowego, będzie parkować pojazd na terenie alejki ogrodowej lub w innym niedozwolonym miejscu, dopuści się naruszenia obowiązujących przepisów. Należy podkreślić, że pojazd mechaniczny dowożący osobę niepełnosprawną do działki, ma prawo wjazdu na teren ROD tylko wtedy, gdy rzeczywiście znajduje się w nim osoba niepełnosprawna. W § 70 ust. 3 regulaminu ROD uregulowano ciążący na zarządzie ROD obowiązek zapewnienia osobom niepełnosprawnym możliwości nieskrępowanego dotarcia pojazdem mechanicznym do działki.
Reasumując, należy stwierdzić, iż przepisy regulaminu ROD wprowadzają generalny zakaz wjazdu i parkowania pojazdów mechanicznych na terenie ROD, a odstępstwa od tego zakazu mogą dotyczyć jedynie ścisłe określonych przypadków. Ponadto powtarzający się nieuzasadniony wjazd samochodem na teren ROD może zostać uznany za rażące naruszenie porządku ogrodowego i nieprzestrzeganie przepisów regulaminu oraz skutkować sankcjami wynikającymi z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (wypowiedzenie umowy dzierżawy działkowej).
radca prawny – Robert Żychliński