Czytajcie „działkowca”!

Czytajcie „działkowca”!

Uwaga! Na rynku jest już najnowszy – październikowy numer „działkowca” – największe na rynku pismo ogrodnicze, oferujące rzetelną i sprawdzoną wiedzę. Znaleźć w nim można wiele praktycznych porad na temat najważniejszych zabiegów do wykonania na działce jesienią, inspiracje związane np. z wyborem najlepszych roślin do uprawy, oryginalne kompozycje lub elementy małej architektury oraz wiele innych, aktualnych tematów!

● Jesień to najlepsza pora na zakładanie żywopłotów, szczególnie z gatunków liściastych, niezimozielonych, z tzw. gołym korzeniem, których oferta w tym czasie jest bogata i atrakcyjna cenowo. Opisujemy m.in. różne rodzaje żywopłotów i funkcje jakie mogą spełniać w ogródku. Doradzamy jak je sadzić i przygotować pod nie teren. Polecamy też najlepsze gatunki i odmiany krzewów odpowiednich na żywopłoty, wraz z m.in. zalecanymi rozstawami nasadzeń.

● Przedstawiamy reportaż z ROD „Róża” w Słupcy – zwycięzcy konkursu krajowego „Najlepszy ROD Roku 2023”. Aktywność zarządu ROD i zaangażowanie samych działkowców to kluczowe czynniki, które przyczyniają się do wzorowego funkcjonowania tego ogrodu oraz zyskiwania dobrej opinii wśród lokalnej społeczności i władz. ROD „Róża” w Słupcy to doskonały przykład dla ogrodów w całej Polsce!

● Chcecie być na bieżąco? Czytajcie „Wiadomości”! „Tylko w działkowcu” znajdziecie aktualne informacje na temat wydarzeń w Związku i w ogrodach! W tym numerze: „Krajowe Dni Działkowca Warszawa 2023”.

 Zachęcamy do własnej uprawy warzyw na działkach! Podajemy liczne, przemawiające za tym argumenty, jak np. wysoka wartość odżywcza i cenne walory zdrowotne, świeżość i najwyższa jakość produktów, możliwa do uzyskania tylko w warunkach ekologicznej uprawy w ogródku. Ważne są też względy ekonomiczne – własne uprawy to duże oszczędności dla domowego budżetu, szczególnie przy panującej drożyźnie. Z pewnością warto spróbować, bo to przecież same korzyści!

Poza tym w numerze m.in.:

● Rady na czasie – jesienne przygotowanie gleby.

● Polecamy naturalne nawozy mineralne.

● Sadzimy pełne odmiany tulipanów.

● Uprawiamy jagodę kamczacką – eliksir życia!

 Prace w pasiece w październiku.

● Przedstawiamy relacje z działek i ogrodów.

● Polecamy pyszne i oryginalne potrawy z dyni!

A oprócz tego porady ogrodnicze, gotowe projekty nasadzeń, artykuły o uprawie, pielęgnacji, ochronie roślin, zdrowiu, ekologii oraz wiele innych interesujących tematów!

Pamiętaj! „działkowiec” to nie tylko cenna wiedza i klucz do sukcesu w uprawie działki, to również recepta na zdrowy styl życia!

Zapraszamy do lektury!

Uprawa warzyw i owoców – konieczność naszych czasów

Uprawa warzyw i owoców – konieczność naszych czasów

Wizyta na warszawskim bazarze przy ulicy Wałbrzyskiej stała się punktem wyjścia do pewnych refleksji. Zacznijmy jednak od faktów, czyli cen… Na tym bazarze w połowie września, czyli w szczycie sezonu uprawowego (ceny powinny być niższe niż zimą) zapłacimy 26 zł za 1 kg borówki, 8−12 zł za śliwki, 5−6 zł za jabłka, 18 zł za morele, 10 zł za brzoskwinie, 6−10 zł za gruszki (‘Klapsa᾽ za 14 zł!), 10 zł za mały pojemnik malin, 15 zł za mały pojemnik truskawek lub 12−18 zł za pudełeczko porzeczek. Za pomidory przyszłoby zapłacić 8–10 zł/kg, za ogórki – 8 zł, za pietruszkę – 12 zł, za cebulę – 7−10 zł, a za sałatę – 5 zł. Towar wyglądający dość estetycznie nie przyciągał jednak tłumów konsumentów – wysokie ceny wyjaśniają wszystko!

Gruszka ‘Klapsa’ w cenie 14 zł/kg

Znacznie większym zainteresowaniem cieszyły się nomen omen stragany uginające się od chińskich  towarów – od wszelkiego rodzaju ubrań po obuwie i plastikowe drobiazgi. A przy owocowo-warzywnych straganach wręcz pustki… Dlaczego? Może warszawiacy zaczęli liczyć ile mają w portfelu? A bez wątpienia mamy coraz mniej – szalejąca inflacja, wysokie stopy procentowe, wzrastające raty itd. Szukamy sposobów na oszczędności. A jednym z takich sposobów może być powrót do uprawy własnych warzyw i owoców. Zanim zalała nas masowa produkcja warzyw i owoców, byliśmy bardziej samowystarczalni i często sami produkowaliśmy żywność. To były czasy kiedy dzieci wiedziały, że marchewka pochodzi z ziemi, a nie z supermarketu. Z dzieciństwa pamiętam ogród moich dziadków, w którym podjadałem prosto z krzaków pełne smaków porzeczki, dojrzały na słońcu niewyobrażalnie słodki agrest, pachnące maliny, aromatyczne winogrona… Może warto wrócić do tamtych smaków?

Małe pudełeczka z malinami – 10 zł, a porzeczki po 12 zł

Osoby żyjące poza miastami często korzystają z takich dobrodziejstw ziemi. Dla ludzi żyjących w miastach, to nie jest już takie proste. Często są zdani na plastikowe pomidory w supermarkecie, kwaśne i drogie borówki w plastikowych kubeczkach… bo tam taniej. Alternatywa to drożyzna na miejskich bazarach, jak ten przy ulicy Wałbrzyskiej. Dlatego też mieszkańcy miast posiadający każdy wolny skrawek ziemi powinni wziąć pod uwagę uprawę własnych owoców i warzyw.

Czereśnie po 26 zł/kg – z pewnością sprowadzone z innego kraju

Na świecie panuje trend polegający na zagospodarowywaniu nawet najmniejszych skrawków zieleni na uprawy ogrodnicze. Warzywa i zioła sadzi się w miniogródkach na dachach lub wolnych parcelach podwórzy. Ta moda (a może raczej potrzeba czasów) nosi nazwę urban gardening, czyli ogrodnictwo miejskie. Rodzinne ogrody działkowe doskonale wpisują się w ten trend. Niezwykły przywilej użytkowania takiego skrawka ziemi mają działkowcy. Dziś zgodnie z duchem czasów – powracajmy do korzeni – do uprawiania na działkach własnych warzyw, owoców i ziół. Dlaczego jeszcze warto?

Śliwki w cenach aż 8−9 zł/kg, a rozpoczyna się na nie sezon

„Żyj długo i szczęśliwie”

Zgodnie z zaleceniami dotyczącymi żywienia warzywa i owoce powinny stanowić podstawę zdrowej diety, więc potrzebujemy ich dużo. Dietetycy zachęcają do spożywania ich pięciu porcji w ciągu dnia (dwie porcje owoców i trzy – warzyw). Jest to naturalne źródło witamin, składników mineralnych, błonnika oraz substancji biologicznie czynnych, które wzmacniają organizm. Dzięki nim zwiększa się odporność przed wirusami, bakteriami i innymi czynnikami chorobotwórczymi. Spożywanie warzyw i owoców zapobiega również rozwojowi chorób cywilizacyjnych takich jak: otyłość, cukrzyca, choroby układu krążenia – miażdżyca i nadciśnienie tętnicze. Na potęgę tyje polskie społeczeństwo. Coraz mniej się ruszamy, i jednocześnie częściej sięgamy po gorszej jakości jedzenie – bardzo przetworzone, pozbawione wartości odżywczych. Porzucamy spożywanie pełnowartościowych, mało lub wcale przetworzonych produktów, takich jak m.in. właśnie warzywa, owoce, zioła.

Cebula nawet 10 zł/kg – to jest drogo

Za słonecznik zapłacimy 5,50 zł

Na bazarze przy ulicy Wałbrzyskiej wiele warzyw i owoców wyglądało idealnie. Niestety nawet na bazary coraz częściej trafiają towary z masowej produkcji lub dalekich krajów. Do takiej produkcji wielkotowarowej dobierane są specjalne odmiany odporne na transport, przydatne do dłuższego przechowywania, jednak często kosztem dobrego smaku i aromatu. I dlatego też własne warzywa i owoce z działki choć mogą być mniejsze, lub mniej kształtne, to jednak będą nieporównanie smaczniejsze. Poza tym uzyskanie „idealnego produktu” wymaga też zastosowania dużych ilości środków ochrony roślin. Tymczasem na działce, aby nawozić i chronić rośliny przed chorobami i szkodnikami, możemy stosować naturalne metody, o których często piszemy w „Działkowcu”. Dzięki temu mamy uprawy ekologiczne, zdrowe. Nieużywanie środków ochrony roślin powoduje też zmniejszenie kosztów uprawy, gdyż te preparaty są stosunkowo drogie. Jeżeli do nawożenia będziemy wykorzystywać własny kompost, nawozy zielone lub wyciągi roślinne, to takie uprawy naprawdę będą bardzo mało kosztowały. A jeśli będziemy do tego zbierać sami deszczówkę – to obniżymy koszty naprawdę do minimum! Nie będziemy wtedy przepłacać kupując na bazarach.

Różnorodność warzyw i owoców spora – jednak klientów brakuje wśród straganów

To jest na topie

Polski Związek Działkowców szeroko promuje powrót do tradycyjnej roli działki, jako miejsca produkcji własnej żywności. Stąd liczne programy zachęcające do rozpoczęcia własnych upraw warzyw, owoców i ziół – np. „Otwarty program nowoczesnego zagospodarowania i użytkowania działek na miarę potrzeb współczesnych rodzin”. Wydano też wiele bezpłatnych broszur dostępnych w zarządach ROD, wyjaśniających jak prowadzić własne uprawy. A w październiku ukaże się nowa książka „Warzywnik dla każdego”, w praktyczny sposób wyjaśniająca jak założyć i pielęgnować własny warzywnik.

Dominik Taraska, redakcja „Działkowca”

Szkolenie dla SSI

Szkolenie dla SSI

11 września 2023 roku odbyło się drugie szkolenie z cyklu „Cięcie i pielęgnacja winorośli” dla Społecznej Służby Instruktorskiej z Okręgu Śląskiego PZD. Szkolenie połączone z pokazem zostało przeprowadzone w rodzinnej winnicy Pana Andrzeja Semika w Żorach.

Pan Andrzej Semik, przypomniał uczestnikom szkolenia co to jest winorośl i jej charakterystyczne cechy:

Winorośl właściwa (Vitis vinifera) to gatunek z rodziny winoroślowatych spotykany także pod nazwą winorośl winna czy latorośl winna. Jest pnączem osiągającym do 10 metrów długości.  Pędy winorośli czepiają się podpór przy pomocy wąsów czepnych. U winogronowych pnączy wyróżnia się długopędy i krótkopędy, przy czym te drugie rozwijają się w kątach liści, a na jesieni zamierają, aż po znajdujący się u ich nasady pąk kątowy. W kolejnym sezonie z tego pąka wyrasta długopęd. Liście są dłoniasto klapowane i bardzo zmienne, do 15 cm długości i szerokości. Blaszka liściowa z wierzchu jest ciemnozielona, a od spodu jasnozielona z delikatnym szarym kutnerem. Późną wiosną ukazują się kwiatostany osiągające do 20 cm długości z niepozornymi, drobnymi kwiatami. Następnie rozwija się kulista lub podłużna jagoda średnicy około 2 cm o słodkim lub słodkokwaśnym smaku. W zależności od odmiany owoce maja barwę: jasno zieloną poprzez różową i czerwoną do niemal czarnej. Wewnątrz owocu znajduje się od 2 do 4 nasion. Obecnie spotykane są także odmiany, które nie zawiązują nasion. Winorośl to roślina ciepłolubna, która najlepiej rośnie na dobrze nasłonecznionym i łatwo nagrzewającym się stanowisku. Doskonale nadają się podpory i konstrukcje przy południowych ścianach budynków. Miejsce przeznaczone pod uprawy powinno być także zaciszne i osłonięte od wiatru, co szczególnie ważne jest u odmian deserowych, które wykazują mniejszą odporność na mróz.

Pan wykładowca, zaprosił SSI do zwiedzania winnicy i degustacji owoców:

Winnica wszystkich zaskoczyła, piękna soczysta zieleń i dużo, bardzo dużo winogron. Wszyscy uczestnicy mieli w pamięci marcowy pobyt i cięcie winorośli.

Winogrona, czyli owoce winorośli posiadają właściwości, które doceniane są od tysiącleci. Owoce winorośli są skarbnicą witamin i składników mineralnych. Znajdują się w nich witaminy A, B i C oraz minerały takie jak: fosfor, potas, wapń, magnez, cynk, miedź, jod i żelazo. Zawarte w owocach flawonoidy spełniają właściwości antynowotworowe. Pan Andrzej oprowadzając po winnicy omawiał poszczególne gatunki rosnących winorośli  :

  • Iza,
  • Agat Donskij
  • Solaris
  • Timur
  • Regina
  • Różowe Cudo
  • Regent
  • Aurora

Degustacja była bardzo przyjemna i smaczna, i ten pokaz dał możliwość dobrego wyboru winorośli na swoją działkę.

Pielęgnacja winogron i cięcie letnie:

Cięcie winorośli należy do najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Ponieważ są to rośliny owocowe, które wymagają najsilniejszego cięcia. Powinno ono być wykonywane corocznie, gdyż najlepsze plony uzyskuje się z tegorocznych pędów, które wyrosły z ubiegłorocznego przyrostu. Tylko taki sposób cięcia pozwoli na uzyskanie obfitych plonów. Kolejnym zabiegiem – jest cięcie letnie „ zielone”. Polega na obcinaniu lub obłamywaniu tegorocznych przyrostów w okresie kwitnienia. Celem tego zabiegu jest wzmocnienie krzewu oraz skierowanie większej ilości składników pokarmowych do kwiatów i zawiązujących się owoców. Dzięki temu uzyskamy duże i smaczne owoce. Ważnym zabiegiem jest także skracanie pędów oraz obrywanie najstarszych liści w okresie wybarwiania się owoców – można to wykonać w sierpniu. Pan Andrzej pokazał sposób na pozostawianie do 8 liści. Te czynności poprawiają zdrowotność roślin, gdyż zbyt duże zagęszczenie pędów i liści stwarza korzystne warunki dla rozwoju chorób grzybowych. Warto również przerzedzać grona, aby owoce miały większy przewiew.

Kolejnym  omawianym tematem była ochrona winorośli przed chorobami.

Najczęstszymi chorobami grzybowymi na winorośli są mączniak rzekomy, mączniak prawdziwy oraz szara pleśń. Pan Andrzej przybliżył nam również ochronę winorośli przed tymi chorobami.

Skuteczne są opryski z preparatów tj. Miedzian, Switch, Siarkol oraz sody. W okresie dojrzewania owoców najczęstszymi szkodnikami są osy i szerszenie, które wygryzają miąższ w owocach. Pan Andrzej chroni kiście stosując siatki zabezpieczające oraz proste pułapki z butelek plastikowych wypełnionych sokiem owocowym.

Przyszedł też czas na zapoznanie się z wystawionymi urządzeniami do produkcji soku i wina.

Z owoców winorośli wytwarza się przede wszystkim najlepsze na świecie wina, które mogą stanowić dodatek do wielu potraw. Podczas odpowiedniej fermentacji otrzymuje się także kwas i ocet winny. Niektóre odmiany wydają owoce z przeznaczeniem na rodzynki, które są obowiązkowym składnikiem wielu ciast, deserów i potraw. Z nasion winogron tłoczy się także bardzo zdrowy olej. Oprócz bezpośredniego spożycia owoców można przygotować z nich soki, dżemy lub galaretki. Kilku godzinne szkolenie przyczyniło się do podniesienia wiedzy SSI. Panowała wspaniała atmosfera, ciekawość i chęć pozyskania jak najwięcej informacji, a Pan wykładowca odpowiadał na zadawane pytania, udzielał porad. Instruktorzy podziękowali Panu Andrzejowi za spotkanie,  wyrażając potrzebę kontynuacji takich praktycznych spotkań.

Lucyna Cyrek- krajowy instruktor SSI

Dominika Wojciechowska – instruktor ds. ogrodniczych