Czy działkowiec winien zapłacić PIT od odszkodowania za majątek na działce zlikwidowanej na cel publiczny?

gru 22, 2019

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o ROD, do likwidacji ROD lub jego części na cel publiczny w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące wywłaszczenia nieruchomości z uwzględnieniem warunków określonych w art. 21,22 i 24 ustawy o ROD.

W przypadku ww. likwidacji ROD na cel publiczny np. pod drogę,  podmiot likwidujący zobowiązany jest wypłacić działkowcom m.in. odszkodowanie za składniki majątkowe znajdujące się na działkach, a stanowiące ich własność. Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego w formie operatu szacunkowego, finansowanego przez podmiot likwidujący (art. 22 ust. 1 i 2 ustawy o ROD).

W związku z otrzymanym odszkodowaniem, powstaje problem, czy od przedmiotowego przychodu należy zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych tzw. PIT.

Odpowiedzi w tej sprawie, nie odnajdziemy wprost w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem konieczne jest sięgniecie do orzecznictwa oraz zapoznanie się z indywidulanymi interpretacjami podatkowymi, których przedmiotem jest ww. zagadnienie prawne.

Niniejszą sprawą zajął się m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który w wyroku z dnia 20.08.2014 r. (sygn akt. I SA/Gl 79/14) jednoznacznie przesądził ww. kwestię prawną i uznał, że „wypłata odszkodowania za składniki majątkowe znajdujące się na likwidowanych rodzinnych ogródkach działkowych, ustalonego w oparciu o odpowiednie stosowanie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f.”. WSA w ww. wyroku potwierdził utrwalone przez PZD stanowisko, że odszkodowania z tytułu likwidacji ROD lub jego części na cel publiczny korzystają ze zwolnienia z podatku PIT, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawa ta bowiem zwalnia z opodatkowania m.in. „przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami”.  A w przypadku likwidacji ogrodu na cel publiczny, działkowcowi przysługuje odszkodowanie ustalane stosowanie do zasad określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Powyższą wykładnię przepisów prawa potwierdził również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 15.11.2016 r. (sygnatura: 1462-IPPB4.4511.1074.2016.1.PP).

W związku z tym, że ww. orzeczenie sądowe i indywidualna interpretacja podatkowa są tylko wiążące w określonych stanach faktycznych, zachęcamy działkowców, którzy otrzymali odszkodowania z tytułu likwidacji do skontaktowania się w konkretnej sprawie z właściwym urzędem skarbowym! Można również wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej (więcej informacji dostępnych jest na: http://www.kis.gov.pl/zalatwianie-spraw/wydawanie-interpretacji).

 

MAP

Jakie podatki należy zapłacić do urzędu skarbowego po zawarciu umowy przeniesienia praw do działki?

gru 22, 2019

Po zawarciu umowy przeniesienia praw do działki należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych, który reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tym bowiem podatkiem opodatkowana jest sprzedaż i zamiana rzeczy i praw majątkowych – art. 1 ust. 1 pkt 1a. W związku z tym, ze umowa przeniesienia praw do działki ma charakter „umowy sprzedaży” należy uznać, że podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Obowiązek zapłaty podatku spoczywa na kupującym i powstaje z chwilą zawarcia umowy (nie jej zatwierdzenia przez zarząd ROD) – art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt. 1. Kupujący powinien w terminie 14 dni od zawarcia tej umowy złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, deklarację podatkową PCC- 3 i uiścić należny podatek (art. 10 ust.1).

Przy umowie sprzedaży, podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1). Co do zasady będzie to wartość majątku działkowca określona w umowie przeniesienia praw do działki.  Stawka podatku wynosi 2% (art. 7 ust. 1 pkt. 1a). Istnieją jednak interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w których wskazuje on, że wartość podatku wynosi 1% (art. 7 ust. 1 pkt. 1b). Z uwagi na powyższe, należy w każdej sprawie skonsultować się z właściwym urzędem skarbowym lub wystąpić do Krajowej Informacji Skarbowej o indywidualną interpretację podatkową. Warto również pamiętać, że zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych, z podatku PCC zwolniona jest sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli ich wartość nie przekracza 1 000 zł (art. 9 pkt 6).

Odnośnie opodatkowania podatkiem PIT, który reguluje ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 6.04.2017 r. (II FSK 3660/16) oraz wyrokiem NSA z dnia 17.05.2018 r. (II FSK 1242/16), co do zasady będzie obowiązywało zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych. Wynika to z kwalifikacji prawnej przychodu ze zbycia nasadzeń i naniesień na działce, które zdaniem NSA, stanowią przychód ze zbycia rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d), a nie z innych praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7). Powyższy sposób interpretacji sprzedaży majątku działkowca oznacza, że działkowiec przenoszący prawo do działki na inną osobę, będzie musiał zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych wyłącznie wtedy, gdy dokona ww. przeniesienia przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

 W związku z tym, że ww. orzeczenie sądowe jest wiążące tylko w określonych stanach faktycznych, zachęcamy działkowców do skontaktowania się w konkretnej sprawie z właściwym urzędem skarbowym! Można również wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej (więcej informacji na ten temat dostępnych jest na: http://www.kis.gov.pl/zalatwianie-spraw/wydawanie-interpretacji).

 

MAP  

W jaki sposób wnuk działkowca może nabyć po nim działkę?

gru 22, 2019

Zgodnie z ustawą o ROD, wnuk może w dwojaki sposób nabyć działkę po babci lub dziadku, będącym działkowcem.

Jeżeli, nabycie działki ma nastąpić za życia działkowca, powinien wraz z babcią lub dziadkiem – w zależności komu przysługuje tytuł prawny do działki, podpisać umowę przeniesienia praw do działki. Umowa taka powinna być podpisana w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (uwaga: przedmiotowa forma nie jest tożsama z aktem notarialnym).  Wzór umowy dostępny jest na: http://pzd.pl/artykuly/20923/92/Umowa-przeniesienia-prawa-do-dzialki.html. Szczegółowe kwestie przenoszenia prawa do działki reguluje art. 41 ustawy o ROD.

Natomiast w przypadku nabycia działki po śmierci działkowca (niepozostającego w związku małżeńskim, tj. wdowca, rozwodnika czy też kawalera/panny), wnuk w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia śmierci babci lub dziadka powinien złożyć do zarządu ROD wniosek o zawarcie umowy dzierżawy działkowej (wzór dostępny na: http://pzd.pl/artykuly/13118/92/Wniosek-osoby-bliskiej-o-ustanowienie-prawa-po-zmarlym-dziakowcu.html.).

Zarząd ROD będzie miał obowiązek zawarcia z wnuczkiem umowę dzierżawy działkowej, gdy stwierdzi, że:

  • osoba składająca wniosek jest wnukiem zmarłego działkowca oraz,
  • spełnia on przesłanki ustawowe do bycia działkowcem

– o ile nie wpłynęło więcej wniosków od osób bliskich o zawarcie umowy dzierżawy działkowej. Wówczas o przydziale działki będzie decydował sąd.

Umowa dzierżawy działkowej powinna być podpisana pomiędzy wnukiem a zarządem ROD nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia śmieci działkowca, w zwykłej formie pisemnej (uwaga: oznacza to, że nie musi zawierać podpisów notarialnie poświadczonych ani nie musi być zawarta w formie aktu notarialnego). Wzór umowy dzierżawy działkowej dostępny jest na:  http://pzd.pl/artykuly/12089/92/Umowa-dzierzawy-dzialkowej.html.). Kwestie nabywania działki po śmierci działkowca reguluje art. 38 ustawy o ROD.

MAP  

W jaki sposób zarząd ROD winien ustalać wysokość opłaty energetycznej?

gru 22, 2019

W ROD najczęściej występują 3 rodzaje opłat związanych z zużyciem energii elektrycznej. Pierwsza z nich, to opłata przeznaczona na pokrycie kosztów zużycia energii elektrycznej na działce ogrodowej.

Druga, to opłata przeznaczona na pokrycie kosztów zużycia energii dostarczanej na teren ogólny i infrastrukturę ogrodową m.in. na oświetlenie alei czy też zasilenie w prąd domu działkowca. Natomiast trzecia opłata, zwana potocznie „opłatą energetyczną” przeznaczona jest na pokrycie strat na przesyle energii elektrycznej na terenie całego ogrodu.

Zasady ustalania przez zarząd ROD wysokości opłaty energetycznej zostały określone w uchwale nr 285/2015 Krajowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców (ówczesnego Prezydium KR PZD) z dnia 5 listopada 2015 r. w sprawie zasad korzystania z energii elektrycznej  w rodzinnych ogrodach działkowych. Zgodnie z przedmiotową uchwałą, podstawą obliczenia wysokości opłaty energetycznej na dany rok, powinna stanowić różnica pomiędzy roczną opłatą za dostawę energii przez dostawcę zewnętrznego a środkami wynikającymi z sumowania wszystkich podliczników w ROD tj. podliczników, które mierzą zużycie prądu na działkach, ale i  na terenie ogólnym. Przy obliczaniu wysokości opłaty energetycznej powinny zostać wzięte pod uwagę w szczególności dane z roku ubiegłego – straty wynikające z różnic pomiędzy wskazaniami licznika głównego, a sumą wskazań wszystkich podliczników do niego podłączonych, jak również  nadwyżki lub niedobory z poprzedniego roku.

W przypadku wystąpienia nadwyżki opłaty energetycznej, warto pamiętać, że można ją przeznaczyć wyłącznie na obniżenie opłaty energetycznej w roku kolejnym lub na nakłady na sieć ogólnoogrodową. [MAP]

Czy na tablicach ogłoszeń można wywiesić dane dotyczące wysokości opłat ogrodowych dla poszczególnych działek w ROD?

gru 22, 2019

Zgodnie z art. 4 pkt. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (zwane RODO), przez dane osobowe należy rozumieć wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej (osobie, której dane dotyczą).

Możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora, takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej.

W świetle ww. definicji, należy uznać, że w niektórych sytuacjach numer działki rodzinnej można uznać za daną osobową. Na jego podstawie można pośrednio określić tożsamość działkowca, czyli osoby, której dane dotyczą.

Jedną z podstawowych zasad RODO jest przetwarzanie danych osobowych zgodnie z prawem. Zachodzi to wówczas, gdy zostaje spełniony co najmniej jeden z poniższych warunków (art. 6 RODO):

1) osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;

2) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;

3) przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;

4) przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;

5) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;

6) przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem (art. 6 ust. 1 rozporządzenia).

Wywieszenie informacji o wysokości opłat ogrodowych dla poszczególnych działek w ROD na tablicach ogłoszeń trudno zakwalifikować do którejkolwiek z kategorii wymienionych w pkt. 2)-6).

Należy zatem uznać, że wywieszenie ww. danych jest dozwolone tylko na podstawie zgody działkowców, których informacje o wysokości opłat ogrodowych dotyczą. To samo dotyczy informacji o wysokości zadłużenia, czy też odczytów liczników na poszczególnych działkach ogrodowych. Dla celów dowodowych, zgoda działkowców na ww. działania zarządu ROD, powinna zostać wyrażona na piśmie.

MAP

Czy należy wypowiedzieć umowę przetwarzania danych osobowych, gdy wygaśnie umowa podstawowa?

gru 22, 2019

Co do zasady dane osobowe działkowców, w tym członków PZD powinny być przetwarzane w ogrodzie przez członków organów oraz osoby zatrudnione w ROD. Niekiedy może jednak zdarzyć się sytuacja, że dane będą musiały zostać przekazane na zewnątrz, np. do biura rachunkowego, któremu zlecono obsługę księgową ROD.

Wówczas, zarząd ROD winien podpisać z takim podmiotem umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych (wzór dostępny w Przewodniku „RODO w ROD”, który otrzymały wszystkie zarządy ROD). Umowa taka powinna zostać podpisana, niezależnie od umowy podstawowej tj. zlecającej ww. podmiotowi prowadzenie obsługi finansowej ROD.

Zgodnie z wzorem umowy przetwarzania danych osobowych obowiązującym w PZD, może ona zostać rozwiązana w następujących przypadkach:

a)za wypowiedzeniem – w przypadkach przewidzianych w umowie podstawowej oraz tylko wraz z tą umową,

b) za wypowiedzeniem przez PZD wraz z umową podstawową ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy

  • organy administracji państwowej, organy ścigania lub sądy stwierdzą, że podmiot zewnętrzny (przetwarzający dane) naruszył zasady przetwarzania danych osobowych w wyniku kontroli,
  • podmiot zewnętrzny (przetwarzający dane)  w sposób uporczywy lub rażący nie będzie wykonywał obowiązków wynikających z niniejszej umowy.
c) za porozumieniem stron wraz z wypowiedzeniem umowy podstawowej.

Umowa powierzenia danych osobowych może również wygasnąć. Wygaśnie ona m.in. w przypadku wygaśnięcia umowy podstawowej, na skutek jej zrealizowania (zakończenia okresu, na jaki została zawarta). Wygaśnięcie nastąpi automatycznie. Jednakże z ostrożności, w ww. przypadku umowę powierzenia warto wypowiedzieć, ze skutkiem natychmiastowym – stosownie do art. 365 (1) k.c.