W związku z zaproszeniem Prezesa PZD, w dniu 25 stycznia 2023 r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami ARiMR, tj. dyrektor Departamentu Działań Premiowych Moniką Zielińską oraz z-cą dyrektora Departamentu Działań Premiowych Elżbietą Lipowską. Spotkanie miało na celu omówienie problemów podnoszonych w trakcie trwania programu „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych” w zakresie kosztów pośrednich oraz wypracowanie rozwiązań pozwalających na uniknięcie błędów i trudności przy późniejszym rozliczaniu grantu.
KZ PZD pod koniec listopada 2022 r. oraz w grudniu 2022 r. wystąpił do ARiMR z pismem w celu uzyskania jasnych wytycznych w zakresie kosztów pośrednich – sposobu rozliczania i rodzaju wydatków. Uzyskanie tej odpowiedzi jest niezbędne aby KZ PZD mógł stworzyć prawidłowo funkcjonujące mechanizmy służące OZ PZD oraz ROD.
W ogrodach działkowych nie ma możliwości zatrudnienia pracowników, a zaangażowani działkowcy działają na zasadzie pracy społecznej – wolontariatu na rzecz ROD. Mając na uwadze powyższe, KZ PZD wystąpił do ARIMR o rozważenie możliwości zmiany stanowiska w tej kwestii i zastosowanie umów zlecenia jako podstawy prawnej wypłaty na rzecz przedstawicieli ROD wynagrodzeń rozliczanych w ramach przyznanych kosztów pośrednich.
KZ PZD poruszył również kwestie możliwości wykorzystania środków stanowiących koszty pośrednie, wynikających z wniosków zbiorowych na wynagrodzenia dla ludzi, Zarządów ROD bezpośrednio zaangażowanych w ogrodzie w realizację programu „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”.
Ponadto, biorąc pod uwagę, iż środki te są znaczące, możliwe stałoby się wyposażenie biura Zarządu ROD w niezbędne dziś urządzenia, celem prawidłowego wypełniania wszystkich wymagających warunków regulaminu konkursu grantowego, takich jak dokumentowanie obsługi i trwałości inwestycji w postaci licznej dokumentacji papierowej i zdjęciowej na potrzeby przyszłych kontroli. Chodzi o zakup urządzeń biurowych i sprzętu, np. komputerów, drukarek, itd. Byłaby to ogromna korzyść dla Zarządów ROD, które faktycznie realizują program na terenie swojego ogrodu
Ponadto ze strony Związku padło zapytanie o możliwość wykorzystania środków pośrednich na zabezpieczenie trwałości inwestycji realizowanych w ramach grantu, czy też możliwości pokrycia kosztów ubezpieczenia inwestycji na czas trwałości projektu.
Uzyskanie odpowiedzi we wszystkich wyżej wymienionych kwestiach jest konieczne aby w pełni wykorzystać przyznane środki z pożytkiem dla ogrodów i ludzi zaangażowanych w realizację Programu.
Wczorajsze rozmowy nie doprowadziły do jasnych deklaracji ze strony ARiMR. Natomiast przedstawicielki Agencji wskazały na konkretne uwarunkowania wynagradzania ludzi zaangażowanych przy pracy nad wnioskiem, realizacją zadań zgodnie z umową o powierzenie grantu, a następnie jego późniejszego rozliczania. Wskazania te są na tyle wyraźne, że konieczne będzie zastosowanie ich w praktyce, w oparciu o uzyskaną odpowiedź z ARiMR oraz poprzez wydanie odpowiedniej uchwały Krajowego Zarządu PZD.
Spotkanie było bardzo potrzebne i wywarło pozytywne skutki. Niestety, pewne kwestie muszą zostać skonfrontowane przez Agencję z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska, aby w przyszłości pewne niedomowienia nie skutkowały koniecznością zwrotu środków jako niesłusznie wydatkowanych, niezgodnie z przepisami i warunkami konkursu.
Podczas spotkania Prezes Związku przedstawił sytuację i to jak ważny jest to temat oraz dlaczego PZD nie może tak długo oczekiwać na odpowiedź. Podkreślił, że tylko szybkie rozwiązanie przysłuży się realizacji Programu dla Zarządów ROD oraz OZ PZD, gdyż jesteśmy ograniczeni ramami czasowymi nałożonymi przez regulamin konkursu.
Na ten moment brak wypracowanego, jednoznacznego stanowiska. Jednakże przedstawicielki ARiMR zapewniły, że trwają uzgodnienia z NFOŚ, Dyrektor Departamentu Działań Premiowych Monika Zielińska oraz z-cą dyrektora Departamentu Działań Premiowych Elżbieta Lipowska zadeklarowały i zapewniły, iż kwestie podnoszone przez KZ PZD zostaną pilnie i niezwłocznie uzgodnione z NFOŚ, który jest dysponentem środków.
Prezes Związku zwrócił uwagę na konieczność dalszej konkretnej współpracy oraz przyspieszenie tej kwestii, a także zadeklarował szeroką współpracę z resortami, które są decydentami, aby jak najszybciej uzyskać konkretne wytyczne z korzyścią dla ROD.
Jednocześnie dyrektor Departamentu Działań Premiowych Monika Zielińska zapewniła, iż „wizyty monitorujące”, które odbywają się w ROD objętych grantami, mają charakter edukacyjny i uzupełniający. Ich zadaniem jest wczesna weryfikacja błędów, wyłącznie aby uchronić grantobiorcę przed wydatkowaniem środków, które mogłoby zostać uznane jako koszt niekwalifikowany. Jest to także forma sprawdzenia roli opiekuna delegowanego z oddziału regionalnego Agencji.
Z dotychczas przeprowadzonych „wizji monitorujących” wynika, iż zarówno realizacja Programu, jak i współpraca układa się bardzo dobrze. Takie też sygnały trafiają ze strony OZ PZD, czy też Zarządów ROD.
Wizyty monitorujące nie mają charakteru kontroli, które w przyszłości będą sprawowane przez: Instytucje Pośredniczące (należy przez to rozumieć ministra właściwego do spraw klimatu, którego zadania w zakresie realizacji PO IiŚ wykonuje właściwa komórka organizacyjna w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw klimatu), Instytucje Wdrażające (należy przez to rozumieć Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) oraz Instytucje Zarządzające (należy przez to rozumieć ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, którego obsługę w zakresie realizacji PO IiŚ zapewnia komórka organizacyjna w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego odpowiedzialna za przygotowanie i realizację PO IiŚ).
Dyrektor Departamentu Działań Premiowych zachęca również aby Zarządy ROD same kontaktowały się z oddziałami regionalnymi ARiMR zanim podejmą jakiekolwiek działania, czy też rozpoczną wydatkowanie środków przyznanych w ramach grantu, celem uzyskania wyjaśnienia, porady, czy też informacji, która może uprzedzić potencjalne błędy.
Powyższe wskazuje, że procedur należy dochowywać ze szczególną starannością, aby możliwe było rozliczenie w pełni przyjętych zadań i założeń finansowych.
S. Dużmańska
Poniżej pisma KZ PZD skierowane do ARiMR:
– l. dz. 8821/22 z dnia 29 listopada 2022 r.,
– l. dz. 9521/22 z dnia 22 grudnia 2022 r.
