Gleba jest kluczowym elementem ekosystemu w ogrodzie. Jest nie tylko podłożem dla roślin, ale również magazynuję wodę i składniki pokarmowe. Jeżeli będziemy wiedzieli jaki ma odczyn pH, oraz czy jest zasobna w makro i mikroelementy, uda się nam osiągnąć większe plony, a rośliny będą pięknie i zdrowo rosły. Jak powszechnie wiadomo nawozy sztuczne powinno się stosować tylko po to, aby uzupełnić niedobór pierwiastków mineralnych w glebie. Ich niedobór może objawiać się niskim plonami, natomiast nadmiar zgromadzony w glebie wpływa na jakość warzyw i owoców. Aby wyeliminować nawożenie” na oko”  powinniśmy skorzystać z analizy chemicznej gleby. Podstawą nawożenia powinny być nawozy naturalne: kompost i obornik, które wzbogacają glebę w materię organiczną.

Sami możemy spróbować określić właściwości gleby na uprawianej przez nas działce poprzez obserwację rośliny samoistnie pojawiające się na uprawianych częściach działki. Znajomość roślin wskaźnikowych pomoże określić np. zawartość niektórych pierwiastków w glebie. Radą również służą Instruktorzy SSI, którzy są obecni w Rodzinnych Ogrodach Działkowych. Ich wiedza o roślinach, pomoże nowym działkowcom prawidłowo uprawiać rośliny. Poprzez lustrację działki i rozpoznanie roślin wskaźnikowych rosnących na działce pomogą przybliżyć właściwości gleby. pH możemy również określić samodzielnie za pomocą kwasomierzy. Najprostszym kwasomierz ze wskazówką należy wbić w wilgotną ziemię po ok. minucie można odczytać wynik.

Analiza chemiczna jaką można wykonać w specjalnych laboratoriach i Stacjach Chemiczno-Rolniczych pomoże odpowiednio dobrać nawożenie do uprawianych roślin, określi jej odczyn pH oraz zawartość metali ciężkich. Jest to metoda bardzo dokładna.

Regulacja pH gleby przed sadzeniem i sianiem roślin jest bardzo ważna. Większość roślin ogrodniczych dobrze rośnie w glebie o odczynie lekko kwaśnym i obojętnym. Jednak są również rośliny o „specjalnych” wymaganiach np. rośliny kwasolubne np. żurawina, borówka amerykańska. Dlatego należy wcześniej zapewnić roślinom odpowiednie pH, aby mogły rośną i wydać plony. Jeżeli gleba ma nieodpowiedni odczyn, utrudnione jest pobieranie składników pokarmowych przez rośliny. Nawet jeżeli ich poziom w glebie jest optymalny rośliny mogą wykazywać objawy niedoborów, np. będzie on widoczny w słabym wzroście.

Analizę gleby powinno się wykonywać co 3-4 lata. Najlepszym terminem do pobierania próbek jest okres wczesnej wiosny lub późnego lata oraz jesień po zbiorze plonów. Jeżeli w czasie uprawy zauważymy, że rośliny słabo rośna a liście zmieniają kolor może to być sygnał, aby wykonać analizę chemiczną.

Decydując się wykonać badanie należy pamiętać o prawidłowym pobraniu próbki. Należy oddzielnie pobrać próbki z części sadowniczej, warzywniczej czy ozdobnej. Pomocny może być szkic działki z podziałem działki na poszczególne części. Należy unikać pobierania próbek z miejsc z brzegu działki, po kompostowniku czy kretowisku. Pamiętajmy, aby nie pobierać próbek w czasie suszy czy nadmiernych opadów.

Próbki z warstw ok. 0-20 cm oraz najlepiej pobierać poruszając się zygzakiem lub po przekątnej. Do pobrania próbek pomocny będzie szpadel lub laska Egnera. Należy pobrać wiele próbek 15-20, włożyć do pojemnika lub wiadra, a następnie zmieszać. Z wymieszanego materiału, należy odłożyć ok. 0,5 kg gleby, jest to nasza próbka uśredniona, którą należy oddać do analizy.

Taki materiał suszymy w temperaturze pokojowej. Wraz z opisem który powinien zawierać: nazwę uprawy, poziom pobrania, termin oraz adres przekazujemy do analizy do najbliższej Stacji Chemiczno-Rolniczej (na terenie Okręgu Śląskiego Stacja znajduje się w Gliwicach ul. Sowińskiego 26 ) bądź laboratorium prywatnego wykonującym takie analizy.

Polski Związek Działkowców szczególnie zachęca działkowców do prowadzenia upraw w sposób ekologiczny bez udziału chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych.  Śmiało można stwierdzić, że uprawy prowadzone przez działkowców są w ekologiczne. Wykorzystują własnoręcznie uzyskany kompost, gnojówki i wyciągi oraz dobre sąsiedztwo roślin. Wiedza na ten temat jest propagowana w wydawnictwach Związkowych oraz broszurach tematycznych. Młodzi działkowcy również powinni pogłębiać swoją wiedzę na temat ekologicznych upraw. Dzięki temu  uzyskane  plony będą bezpieczne i zdrowe.

 D.Wojciechowska

Instruktor ds. ogrodniczych

zdjęcia: pixabay.com

W okresie suszy należy szczególnie dbać o okrywanie gleby. Ograniczenie parowania wody z gleby to podstawowe działanie w ochronie zasobów wodnych. Jak zachować wilgoć w glebie?

 Materia organiczna pozyskana podczas pielęgnacji roślin: cięcia drzew lub odchwaszczania może z powodzeniem pełnić role ściółki.

1. Świeże gałązki gałęzie pozyskane z cięcia drzew i strzyżenia żywopłotów, po rozdrobnieniu można wykorzystać do ściółkowania.
2. Większą ilość gałęzi można rozdrobnić rębakiem. Zrębki i wióry drzewne to cenny materiał ściółkujący. Nadają się do rozłożenia na przykład pod krzewy i drzewka owocowe i ozdobne. Ściółkę rozkłada się w obrębie korony drzew warstwą co najmniej 10 cm. Wióry i trociny z iglaków należy wcześniej przekompostować.
3. Wyrwane podczas pielenia chwasty, które jeszcze nie wytworzyły nasion, warto pozostawić w rządkach. W ten sposób ograniczymy parowanie wody z gleby. Podeschnięte rośliny można wrzucać na kompost, a ścieżki wyłożyć następnymi.
4. Funkcję ściółki może pełnić również materiał kompostowy. Kompost można rozkładać w grządkach warzywnych lub na rabatach. Substancja ulegająca powolnej mineralizacji, będzie dodatkowym źródłem zasilania ściółkowanych roślin.

Dr inż. Anna Ewa Michowska

Bądź EKO! Stosuj preparaty roślinne

Dziś przepis na preparat z mniszka lekarskiego

Stosuje się go na rośliny w formie oprysku oraz do podlewania kompostowanej materii organicznej. Liście i kwiaty mniszka najlepiej zbierać w końcu kwietnia i na początku maja..

Gnojówka z mniszka jest bardzo przydatna w ogrodzie. Stosuje się ją na rośliny w formie oprysku oraz do podlewania kompostowanej materii organicznej. Jest bogata w związki potasu, magnezu, siarki i krzemu. Dzięki czemu działa wzmacniająco na rośliny. Zawartość substancji lotnych pozwala na stosowanie preparatu do ochrony drzew i krzewów owocowych przeciw miodunkom,  mszycom i przędziorkom.

Liście i kwiaty mniszka najlepiej zbierać w końcu kwietnia i na początku maja (a nawet do sierpnia), z kolei  korzenie od października do listopada.

Przepis

Na 1 wiadro gnojówki: 400 g zielonej masy (należy ją rozdrobnić) zalać 10 l ciepłej wody i odstawić na 3 godziny.

Gnojówkę z mniszka podaje się bez rozcieńczenia do podlewania kompostu oraz jako użyźniacz gleby, który przyspiesza rozkład materii organicznej. Przecedzoną gnojówkę w formie oprysku stosuje się jako zabezpieczenie przed szkodnikami drzew owocowych.

Preparat nanosi się na drzewka i krzewy w okresie pękania pąków i po kwitnieniu, powtarzając zabieg co ok. 2 tygodnie.

Dr inż. Anna Ewa Michowska, PZD Okręg w Lublinie