Pora na przedstawienie nowej postaci w cyklu „Działkowcy z pasją” a jest nią Pan Augustyn, choć dla wszystkich na ROD „Przyszłość” w Zabrzu gdzie od ponad 30 lat użytkuje działkę jest po porostu Guciem. Przez wiele lat był Viceprezesem ROD mimo że już zrezygnował z pełnienia tej funkcji, nie odmawia pomocy, służy radą nie tylko działkowcom, ale taż nowemu Zarządowi.

Wiele lat pracował jako górnik i jak mówi w każdej pokoleniowej górniczej rodzinie hodowało się kanarki. Dlaczego? Kanarek to nie tylko pięknie wyglądający i śpiewający ptak. Wielu z górników pracujących na „dole” zawdzięcza mu życie. Gdy nie było jeszcze sprzętu do pomiaru metanu zabierano w klatce kanarka. Nie chodziło wcale, żeby swym śpiewem umilał czas pracy. Dzięki obserwacji jego zachowania, można było ocenić czy stężenie metanu jest na niskim poziomie. Gdy ptak śpiewał i podskakiwał w klatce można było spokojnie pracować, natomiast gdy poziom gazu wzrastał kanarek był osowiały a czasami mdlał, to był sygnał dla górników, aby opuścili chodnik. Pan Augustyn przez ok. 20 lat zajmował się hodowlą tych jakże urokliwych ptaków i stał się Mistrzem w 3 kategoriach upierzenia w oddziale w Bytomiu.

Obecnie zrezygnował z hodowli i zajął się innym hobby, a mianowicie składaniem modeli. Zaczęło się niewinnie od pierwszych modeli samolotów, które miały być zabawką dla dzieci. Było ich tyle, że z czasem zaczęły nie mieścić się w korytarzu mieszkania.

Śmiało można stwierdzić, że Panu Augustynowi ta skala nie wystarczała, więc zaczął tworzyć zupełnie coś innego. Autobus czy statek – nie problem dla naszego konstruktora. Modele powstają z zapałek oraz wykałaczek. Widoczny na zdjęciu autobus posiada ruchome koła (na życzenie wnuka) i powstał z niebagatelnej ilości zapałek ok. 1kg.

Zapytałam Pana Augustyna jak długo składał poszczególne modele. Czas jaki został poświęcony na widoczne na zdjęciu egzemplarze to siedem i pół roku.

U-BOOT 96 złożony został w 2 lata, model ma 1,5 m długości, natomiast TITANIC to 2,5 roku. Najbardziej urzekł mnie GALEON Santisima Trinidad, zrobił on na mnie piorunujące wrażenie. Aby podziwiać go w pełniej krasie, Pan Augustyn poświęcił 3,5 roku, aby go złożyć.

Składa się z ok. 2000 części, w jego burcie umieszczonych jest 146 armat na platformach. Co intrygujące olinowanie do wszystkich masztów było składane oddzielnie. Czyli każda pojedynczą linę trzeba było precyzyjnie przepleść.

Swoje modele prezentował na wystawie w 2018 roku, niektóre zdobią świetlicę ROD „Przyszłość”.

Obecnie nasz bohater jest w trakcie składania okrętu wojennego Bismarck, gdzie niektóre elementy będą ruchome.

Modelarstwo uspokaja, uczy cierpliwości a efekty są zachwycające. Ludzie zajmujący się tym hobby z pewnością posiadają talent plastyczny oraz wiedzę techniczną, a przy tym świetnie się bawią co widać po Panu Augustynie.

Tekst: Dominika Wojciechowska

Zdjęcia: Piotr Witkowski

„Wpatrz się głęboko, głęboko w przyrodę, a wtedy wszystko lepiej zrozumiesz” A.Einstein

Zbigniew Włodarski pochodzi z Wielkopolski. Jego ojciec był entomologiem, który bardzo często zabierał swego synka na wyprawy. To ojciec nauczył pana Zbyszka szacunku do przyrody, zachowania się na łonie natury, cierpliwości, umiejętności obserwacji.

Pan Zbigniew przyjechał na Śląsk za pracą, którą znalazł w jednej z okolicznych kopalni. Kupił działkę w ROD „Kłapczyka” w Żorach, którą zaczął uprawiać 25 lat temu i został członkiem Górnośląskiego Koła Ornitologicznego w Bytomiu.

Przez 25 lat umiejętnie dzielił czas między pracą zawodową, działką i działalnością w kole. Ornitologii uczył się od starszych kolegów z koła , z dostępnych podręczników, taśm czy atlasów. Największą frajdę sprawiały mu oczywiście wyjazdy nie tylko na terenie kraju, ale także poza jego granicami. Praca w kole polegała na obserwacji ptaków, liczeniu zimowym i wiosennym, odszukiwaniu ciekawych gatunków . Jak twierdzi pan Zbigniew – najlepszą porą na obserwację jest poranek, kiedy przyroda budzi się do życia.

Górnośląskie Koło Ornitologiczne swoim działaniem obejmuje Dolinę Górnej Wisły. Pan Włodarski często zaglądał na Pojezierze Palowickie, gdzie można było spotkać wiele ciekawych gatunków ptaków np. łozówkę, rokitniczkę, mewę czarnogłową.

Z czasem jednak skrzydlatych mieszkańców było coraz mniej. Wynikało to z działalności człowieka / hodowla ryb, zanieczyszczenie środowiska przez licznych spacerowiczów/. Ciekawym miejscem do obserwacji ptaków jest Rezerwat Łężczok gdzie występuje np. czapla modronosa.

Pan Zbigniew zakłada w Żorach budki lęgowe, prowadzi też zajęcia dla dzieci w „Piaskowni”. Nie porzucił też zainteresowań wyniesionych z wczesnego dzieciństwa – entomologii. Podczas swoich wypraw zgromadził okazałą kolekcję owadów.

„Niezaprzeczalnym faktem jest że podlegamy prawom Natury tak samo jak wszystkie inne żywe stworzenia i albo podporządkujemy się tym prawom i będziemy żyć w zgodzie z nimi, albo Natura pozbędzie się nas tak samo jak wielu innych gatunków np. ptaka Dodo i dinozaurów.“

Ben Klassen

 tekst: Gabriela Steuer

zdjęcia: G.Steuer, Z. Włodarski, M. Karetta

Racibórz – miasto w południowej Polsce. Tu, w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym “Powstańców Śląskich” działkę od 1987 roku użytkuje Piotr Holewa, któremu pomaga żona Weronika. Zaczęło się zwyczajnie. Ot, zwykła uprawa warzyw i owoców, których nadwyżkami dzielono się z sąsiadami. Piękna pasja, zdrowe zbiory, jednak to – samo w sobie – nie byłoby tematem na dobry artykuł. Lecz gigantyczne warzywa i gigantyczne owoce to już coś – duży temat, bo i duże rośliny. Zaczynajmy więc.

W 2013 roku Pan Piotr nawiązał kontakt z miłośnikami wielkich warzyw, wówczas postanowił spróbować swoich sił w ich uprawie, zapewniając nam – zapewne z dedykacją – temat do zrelacjonowania. Koniec końców posiał zwykłe nasiona rzodkiewki i odpowiednio pielęgnując je, osiągnął niebywały efekt. Rzodkiewki uprawiane w kubku przybrały na wadze do 250-300 gram. W tym samym czasie udało się mu wyhodować 7,5 kg kalarepę, która jednocześnie okazała się największą w Polsce, a Pan Piotr został „warzywnym” Mistrzem Polski Chapeau bas.

W 2014 roku raciborzanin wyhodował najdłuższą tykwę w Europie, mierzącą 3,14 metra, co jednocześnie dało mu mistrzostwo „Starego Kontynentu” na konkursie w Niemczech, gdzie samotnie – bo jako jedyny Polak – reprezentował nasz kraj. Pan Piotr może też pochwalić się rekordową – jak na Polskę – cebulą (1,6 kg) zaprezentowaną na „Święcie cebuli”. Chwalić może się długo, np. dyniami (366 kg – 8 miejsce w Polsce) i największą w Polsce (a 4 w Europie) kalarepą – 10,2 kg. A wszystko to wyhodowane na raciborskiej ziemi!

Rok 2015 – zbiory działkowca znowu zachwycają. Ogórek Pana Piotra liczy 67,2 centymetra! To oficjalny rekord Polski. Co więcej, na jego działce urosły też najdłuższe w Polsce warzywa: “buraczek” (69,01 cm), pasternak (63,02 cm) i marchew (53,5 cm). Działkowiec informuje, że te pomiary są – oczywiście – wykonane bez naci.

W 2016 roku działkowcowi udało się pobić kolejne rekordy. Pasternak z Raciborza był największy w Polsce. Inne warzywa na międzynarodowym konkursie znalazły się w ścisłej czołówce. Swoje okazy prezentował na konkursach w Klaistow (Niemcy) i w Krapkowicach.

Rok 2017 stał pod znakiem dożynek miejskich. Rzecz jasna, Pan Piotr wziął w nich udział i zaprezentował swoje gigantyczne warzywa na raciborskiej ziemi. A raciborzanie mogli je – pełni zachwytu – podziwiać na żywo. Racibórz obchodził wówczas zacny jubileusz, jakim jest 800-lecie nadania praw miejskich. Przy okazji Pan Piotr świętował z żoną 30-lecie posiadania działki w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym. Piękne rocznice.

Rok 2020 przyniósł kolejny sukces. Udało się! Ogórek, który wyhodował raciborzanin trafił na podium – drugi najdłuższy na świecie! i to nie wszystko… Kabaczek Pana Piotra osiągnął w tym samym roku 54 kg zdobywając tym samym drugie miejsce w Europie.

Na tym osiągnięcia Pana Piotra się nie kończą, co roku dochodzi nowe, konkursowe warzywo. Pan Piotr ma tzw. rękę do roślin. Codziennie dogląda swoje uprawy i sam dokonuje zapylenia kontrolowanego. Działkowiec nie stosuje chemii w swoich uprawach. Warzywa hodowane są na naturalnym oborniku i kompoście, który częściowo sam produkuje, jak informuje Pan Piotr, 60% pod uprawy stanowi kompost. Jednak nad wszystkim trzeba mieć kontrolę i zastosować pewne triki. Dla przykładu, przy uprawie kabaczka, ogórka, czy dyni ważną sprawą jest zapylenie kontrolowane. Nie pozwalamy pszczołom i trzmielom, by dokonały zapylenia kwiatów żeńskich – robimy to sami. Kolejną ważną kwestią jest pozostawienie pojedynczego owocu na krzaku, dzięki czemu cała roślina „pracuje” na ten właśnie jeden owoc.

W przypadku pomidorów, sekretem na uzyskanie dużego owocu jest posiadanie nasiona pomidora z gatunku „malinowy”, bądź „mięsisty” oraz znalezienie kwiatu „staśmionego”.  Po jego zapyleniu wszystkie pozostałe kwiaty są na bieżąco usuwane i tak jak w przypadku kabaczka, ogórka i dyni cały krzak skupia się na jednym pomidorze.

Rekordowe warzywa Piotra Holewy:

• Słonecznik o średnicy 55,1 cm to rekord Polski w średnicy
• Korzeń pietruszki o długości 116 cm to najdłuższy korzeń pietruszki w Polsce
• Kabaczek o wadze 54 kg – to rekord Polski,
• Ogórek o długości 97 cm – to rekord Polski i wicemistrzostwo świata,
• Pomidor o wadze 880 g – 2 miejsce w Polsce,
• Tykwa wężowa – 214,7 cm – 1 miejsce w Polsce,
• Dynia trombolina – 114,9 kg – 3 miejsce w Polsce,
• Ogórek na wagę – 3,3 kg – 2 miejsce w Polsce w wadze,
• Czosnek – 280 g – 2 miejsce w Polsce.

Pasja Pana Piotra Holewy jest szczególna, wymaga bardzo dużo cierpliwości, uporu a przede wszystkim miłości do tego, co robi. Jego działka jest wyjątkowa, inna niż wszystkie a działkowiec, to niezwykły działkowiec z oryginalnym hobby. Olbrzymie warzywa Piotra Holewy budzą respekt i podziw. Gratulujemy!

 tekst: Lucyna Cyrek – Sekretarz Okręgu Śląskiego PZD

zdjęcia: archiwum prywatne Piotra Holewy

Wszystko zaczęło się od jednej róży na balkonie i zakupu działki w Rodzinnym Ogrodzie działkowym „Pod Kasztanami” w Żorach. Rok 2005: Pan Andrzej Kuligowski przeszedł na zasłużoną emeryturę. I tu pojawiła się bardzo ważna decyzja, uzgodniona z żona Mirką: zakupimy małą działkę, będzie to nasze miejsce, nasz zielony kącik do wypoczynku. 15 lat temu zakupili działkę, ugór, trochę starych drzew i ta jedna róża, która rosła na balkonie. Dużo pracy i pomysłów, jednak najważniejsze było zazielenić działkę, stworzyć zieloną oazę. Powstał kącik wypoczynkowy, skalniak, mini warzywnik, zostały posadzone różaneczniki, azalie, bukszpany, dużo dali, mieczyków i kwiatów jednorocznych oraz róża przyniesiona z balkonu. Kolejne lata i kolejne pomysły – powstał grill  z mini wędzarnią. Pan Andrzej szukał w internecie inspiracji, założył bloga, na którym dzielił się swoimi doświadczeniami i nawiązał kontakt z fantastyczną grupą „różo – maniaków”.

Spotkali się na wystawie roślin w Chorzowie, gdzie Pan Andrzej otrzymał od znajomych  zaproszenie do ich „różanych ogrodów”. To była iskra, bodziec do kolejnej metamorfozy na działce. Pasją stała się królowa kwiatów – róża. Tak powstała „różana hacjenda Anego”. Pan Andrzej na swojej działce ma ponad 90 gatunków róż posadzonych w 105 miejscach. Ma na działce róże, które kwitną tylko jeden raz w roku, róże pienne, wielkokwiatowe i wielokwiatowe, miniaturowe. Ciekawym nowym nabytkiem są róże perskie, które są jednopłatkowe z kolorowym oczkiem. Różnorodność kolorów i kształtów sprawia, że  jesteśmy oczarowani ich pięknem. Kolorystyka róż jest bardzo szeroka: od krwistoczerwonych i fioletowych, przez różowe i żółte, po białe i kremowe. Niektóre róże mają intensywny zapach, inne praktycznie go nie posiadają.

Róże od wieków były inspiracją dla poetów. W swoich dziełach sławili ich piękno. Róże są motywem przewodnim na tej działce i one niepodzielnie królują wśród roślin. Różana część ogrodu to nie tylko barwy i zapachy, które cieszą rodzinę Pana Andrzeja i spacerowiczów, ale to też miejsce magiczne miejsce działki. Pan Andrzej jest codziennie na działce, dba o nią , dogląda, pielęgnuje. Tworzy z róż wspaniałe kompozycje, przycina, kształtuje, prowadzi krzewy róż, by wydobyć to, co najpiękniejsze, zdrowe piękne krzewy z pięknymi kwiatami. Do ochrony swoich roślin stosuje opryski z mleka i drożdży oraz wywary ze skrzypu. Małżonkowie starają się, by uprawy były ekologiczne. Jak Pan Andrzej mówi: „… w walce z ćmą bukszpanową stosowaliśmy z żoną ekologię, codziennie przeglądaliśmy bukszpany i ręcznie zbieraliśmy gąsienice…”. Wszystkie krzewy zostały ochronione, udało się, bukszpany są piękne i zielone. Z lotu ptaka widzimy inicjały imion małżonków wykonane z bukszpanu „A” i „M”. 

Za różanym fragmentem działki jest część sadownicza i mini warzywnik.  W warzywniku rosną pomidory, sałata, pietruszka, to co jest im potrzebne, to co lubią. W części sadowniczej rosną szpalery malin, porzeczki, agrest, aronia, wiśnia i jabłonie. Pan Andrzej znany jest też z tworzenia nalewek owocowych. Te nalewki prezentowane były w programie telewizyjnym o ROD Pod Kasztanami, w czasie kiedy ogród ten zajął 1 miejsce w konkursie krajowym PZD na „Najładniejszy ROD roku 2019”. Odbyła się wówczas słynna degustacja przygotowanych nalewek przez ekipę telewizyjna oraz zaproszonych gości.

W bogatej kolekcji nalewek Pana Andrzeja znajdują się: Smorodinówka, Aroniówka, Malinówka, Berberysówka, Orzechówka i wiele innych. Nalewki przygotowywane są dla rodziny, na prezenty dla przyjaciół, znajomych i – oczywiście – dla zdrowotności. Pan Andrzej sam projektuje etykietki na buteleczki. W różanej hacjendzie jest także miejsce dla ptaków, powieszone są budki lęgowe, w których co roku schronienie mają szpaki, sikorki i wróble. W ogrodzie zadomowiły się także jeże. Tu jest także miejsce dla pszczół murarek od wielu lat. Pan Andrzej nadal szuka nowych odmian róż, kupuje i wymienia się z pasjonatami, a co najważniejsze sam potrafi wyhodować różę z otrzymanych pędów, i tak  co roku w ogrodzie pojawia się nowa roślina.                                                                                                                     

To jego pasja. Z dumą – i słusznie – prezentuje swoje osiągnięcia. Bezsprzecznie „Różana hacjenda Anego” to miejsce bajkowe, magiczny różany zakątek.

Lucyna Cyrek

Sekretarz Okręgowego Zarządu Śląskiego